-Chính phủ vừa ban hành Nghị định 30 về công tác văn thư. Theo đó, đối với các văn bản hành chính và bản sao văn bản áp dụng với các cơ quan, tổ chức nhà nước và doanh nghiệp nhà nước sẽ phải viết hoa trong 5 trường hợp.
Nghị định có hiệu lực hiện hành kể từ ngày 5/3, kèm theo các phụ lục hướng dẫn đơn cử về thể thức, kỹ thuật trình diễn văn bản hành chính, bản sao văn bản ; viết hoa trong văn bản hành chính ; bảng chữ viết tắt tên loại, mẫu trình diễn văn bản .
Về vấn đề viết hoa, Nghị định quy định cụ thể 5 trường hợp viết hoa kèm hướng dẫn chi tiết trong từng trường hợp.
Trường hợp 1, viết hoa vì phép đặt câu. Văn bản hành chính cần viết hoa vần âm đầu âm tiết thứ nhất của một câu hoàn hảo. Cụ thể, viết hoa sau dấu chấm câu (. ) ; sau dấu chấm hỏi ( ? ) ; sau dấu chấm than ( ! ) và khi xuống dòng .Trường hợp 2, viết hoa danh từ riêng chỉ tên người. Ở đây sẽ viết hoa vần âm đầu toàn bộ các âm tiết của danh từ riêng chỉ tên người. Ví dụ : Nguyễn Ái Quốc, Trần Phú, … ; viết hoa tên hiệu, tên gọi nhân vật lịch sử dân tộc ở cái đầu toàn bộ các âm tiết. Ví dụ : Vua Hùng, Bà Triệu, Ông Gióng, Bác Hồ, Cụ Hồ, …Đối với tên người quốc tế được phiên âm chuyển sang tiếng Việt sẽ viết theo quy tắc viết tên người Nước Ta. Ví dụ : Kim Nhật Thành, Mao Trạch Đông, Thành Cát Tư Hãn, …Trường hợp phiên âm không sang âm Hán – Việt ( phiên âm trực tiếp sát cách đọc của nguyên ngữ ), viết hoa vần âm đầu âm tiết thứ nhất trong mỗi thành phần. Ví dụ : Vla-đi-mia I-lích Lê-nin, Phri-đrích Ăng-ghen, …Trường hợp 3, viết hoa tên địa lý. Cụ thể, so với tên đơn vị chức năng hành chính được cấu trúc giữa danh từ chung ( tỉnh, thành phố thường trực TW ; huyện, Q., thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố thường trực TW ; xã, phường, thị xã ) với tên riêng của đơn vị chức năng hành chính đó, sẽ viết hoa vần âm đầu của các âm tiết tạo thành tên riêng và không dùng gạch nối. Ví dụ : thành phố Thái Nguyên, tỉnh Tỉnh Nam Định, …Trường hợp tên đơn vị chức năng hành chính được cấu trúc giữa danh từ chung kết hợp với chữ số, tên người, tên sự kiện lịch sử dân tộc, viết hoa cả danh từ chung chỉ đơn vị chức năng hành chính đó. Ví dụ : Quận 1, Phường Điện Biên Phủ, …Một số trường hợp viết hoa đặc biệt quan trọng là Thủ đô TP.HN, Thành phố Hồ Chí Minh .Đối với tên địa lí được cấu trúc giữa danh từ chung chỉ địa hình ( sông, núi, hồ, biển, cửa, bến, cầu, vũng, lạch, vàm, … ) với danh từ riêng ( có một âm tiết ) trở thành tên riêng của địa điểm đó, viết hoa tổng thể các vần âm tạo nên địa điểm. Ví dụ : Cửa Lò, Vũng Tàu, Lạch Trường, Vàm Cỏ, CG cầu giấy, …Trường hợp danh từ chung chỉ địa hình đi liền với danh từ riêng, không viết hoa danh từ chung mà chỉ viết hoa danh từ riêng. Ví dụ : biển Cửa Lò, chợ Bến Thành, sông Vàm Cỏ, vịnh Hạ Long, …Đối với tên địa lí chỉ một vùng, miền, khu vực nhất định được cấu trúc bằng từ chỉ phương hướng tích hợp với từ chỉ phương hướng khác, viết hoa vần âm đầu của tổng thể các âm tiết tạo thành tên gọi .Đối với tên địa lí chỉ vùng, miền riêng được cấu trúc bằng từ chỉ phương hướng tích hợp với danh từ chỉ địa hình thì viết hoa các vần âm đầu mỗi âm tiết. Ví dụ : Tây Bắc, Đông Bắc, Bắc Bộ, …Đối với tên địa lí quốc tế được phiên âm chuyển sang tiếng Việt, viết theo quy tắc viết hoa tên địa lí Nước Ta. Ví dụ : Bắc Kinh, Bình Nhưỡng, Pháp, Anh, ..Tên địa lí phiên âm không sang âm Hán – Việt ( phiên âm trực tiếp sát cách đọc của nguyên ngữ ), viết hoa theo quy tắc viết hoa tên người quốc tế. Ví dụ : Mát-xcơ-va, Men-bơn, …Trường hợp 4, viết hoa tên cơ quan, tổ chức triển khai. Trong trường hợp này sẽ viết hoa vần âm đầu của các từ, cụm từ chỉ mô hình cơ quan, tổ chức triển khai ; tính năng, nghành hoạt động giải trí của cơ quan, tổ chức triển khai. Ví dụ : Ban Chỉ đạo trung ương về Phòng chống tham nhũng, Văn phòng quản trị nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tập đoàn Điện lực Nước Ta, Hội đồng nhân dân tỉnh Sơn La, Sở Tài chính, …Một số trường hợp viết hoa đặc biệt quan trọng là Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn phòng Trung ương Đảng, …
Đối với tên cơ quan, tổ chức triển khai quốc tế, viết hoa theo quy tắc viết tên cơ quan, tổ chức triển khai của Nước Ta. Ví dụ : Liên hợp quốc ( UN ), Tổ chức Y tế thế giới ( WHO ), …Đối với tên cơ quan, tổ chức triển khai quốc tế được sử dụng trong văn bản ở dạng viết tắt, viết bằng chữ in hoa như nguyên ngữ hoặc chuyển tự La-tinh nếu nguyên ngữ không thuộc hệ La-tinh. Ví dụ : WTO, UNDP, UNESCO, ASEAN, …Viết hoa trong 1 số ít trường hợp khác, ví dụ, danh từ thuộc trường hợp đặc biệt quan trọng như Nhân dân, Nhà nước .Tên các huân chương, huy chương, các thương hiệu vinh dự, viết hoa vần âm đầu của các âm tiết của các thành phần tạo thành tên riêng và các từ chỉ thứ, hạng. Ví dụ : Huân chương Sao vàng, Nghệ sĩ Nhân dân, Anh hùng Lao động, …Tên chức vụ, học vị, thương hiệu, viết hoa tên chức vụ, học vị nếu đi liền với tên người đơn cử. Ví dụ : quản trị Quốc hội, Thủ tướng nhà nước, Giáo sư Tôn Thất Tùng, …Danh từ chung đã riêng hóa, viết hoa vần âm đầu của từ, cụm từ chỉ tên gọi đó trong trường hợp dùng trong một nhân xưng, đứng độc lập và bộc lộ sự trân trọng. Ví dụ : Bác, Người ( chỉ quản trị Hồ Chí Minh ), Đảng ( chỉ Đảng Cộng sản Việt Nam ), …Tên các ngày lễ hội, ngày kỉ niệm, viết hoa vần âm đầu của âm tiết tạo thành tên gọi dịp nghỉ lễ, ngày kỷ niệm. Ví dụ : ngày Quốc khánh 2-9, ngày Tổng tuyển cử tiên phong, ngày Quốc tế Lao động 1/5, ngày Phụ nữ Nước Ta 20-10, …Tên các loại văn bản, viết hoa vần âm đầu của tên loại văn bản và vần âm đầu của âm tiết thứ nhất tạo thành tên gọi của văn bản trong trường hợp nói đến một văn bản đơn cử. Ví dụ : Bộ luật Hình sự, Luật Tổ chức Quốc hội, …Trường hợp viện dẫn phần, chương, mục, tiểu mục, điều, khoản, điểm của một văn bản đơn cử thì viết hoa vần âm đầu của phần, chương, mục, tiểu mục, điều .Ví dụ : Căn cứ điểm a khoản 2 Điều 103 Mục 5 Chương XII Phần I của Bộ luật Hình sự ; Theo pháp luật tại điểm a khoản 1 Điều 24 Tiểu mục 1 Mục 1 Chương III của Nghị quyết số 351 / 2022 / UBTVQH14 .Trường hợp rên các năm âm lịch, ngày tết, ngày và tháng trong năm, viết hoa vần âm đầu của toàn bộ các âm tiết tạo thành tên gọi. Ví dụ : Kỷ Tỵ, Tân Hợi, Mậu Tuất, Mậu Thân, …Tên các ngày tết, viết hoa vần âm đầu của âm tiết thứ nhất tạo thành tên gọi. Ví dụ : tết Nguyên đán, tết Đoan ngọ, tết Trung thu. Viết hoa chữ Tết trong trường hợp thay cho tết Nguyên đán .Tên các ngày trong tuần và tháng trong năm, viết hoa vần âm đầu của âm tiết chỉ ngày và tháng trong trường hợp không dùng chữ số. Ví dụ : thứ Hai, thứ Tư, tháng Năm, tháng Tám, …Tên các sự kiện lịch sử dân tộc và các triều đại, viết hoa vần âm đầu của các âm tiết tạo thành sự kiện và tên sự kiện, trong trường hợp có các số lượng chỉ mốc thời hạn thì ghi bằng chữ và viết hoa chữ đó. Ví dụ : Triều Lý, Triều Trần, Phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, Cách mạng tháng Tám, …
Tên các tác phẩm, sách báo, tạp chí, viết hoa chữ cái đầu của âm tiết thứ nhất tạo thành tên tác phẩm, sách báo. Ví dụ: từ điển Bách khoa toàn thư, tạp chí Cộng sản,…
Thúy Nga
– Một câu hỏi trong đề thi tiếng Anh lớp 10 ở Thành Phố Hồ Chí Minh bị sai chính tả. Có thể học viên sẽ được hưởng lợi điểm từ câu hỏi này .
Video liên quan