Cây bẹo và mắt trên tàu tại chợ nổi Long Xuyên
Hàng trăm ghe thuyền tấp nập ở chợ nổi Cái Răng Cặp mắt trước mũi tàu Nếu xét về hình tượng chiếc ghe xuồng miền Tây, dễ thấy trước mũi thuyền luôn có 1 cặp mắt. Giải thích cho vấn đề này là có 2 nguyên do .
Mắt thần trấn thủy quái: Cặp mắt này người dân gọi là “mắt thần”, công dụng là trấn tà, trấn các thủy quái để chúng không xâm phạm đến tàu thuyền khi đi qua các vùng đầm lầy xa xôi hay các đoạn sông dữ. Hù dọa cá sấu và thủy quái: Cặp mắt sống động như thật tạo cảm giác như chiếc thuyền là một sinh vật sống. Nhưng loài vật thủy quái khi đến gần sẽ bị hù dọa. Cặp mắt luôn mở cũng tạo cảm giác như sự cảnh giác luôn có khi thủy quái đến gần tàu thuyền.Cây bẹo và mắt trên tàu tại chợ nổi Long Xuyên
dưới đất thì có ông thổ ông địa, dưới sông thì có hà bá
Người miền Tây, hay người Việt Nam đều có nhưng nét tâm linh trong phong tục truyền thống của mình. Từ việc cúng ông bà tổ tiên, hay những lễ hội, thờ Mẫu trong tín ngưỡng. Những tập tục này là truyền thống văn hóa thể hiện nét tôn trọng giá trị của cội nguồn (Khác biệt hành vi mê tín dị đoan).
Người đi ghe thuyền thường cầu mong bình an là chính. Đặc biệt từ thuở mông muội, giao thương mua bán ở các đoạn đường sông ngòi kênh rạch hoang vu ; chuyện bị thủy quái hay các dòng nước mạnh gây hại có Tỷ Lệ không hề thấp. Nhiều người cũng cúng váy để cho chuyến đi kinh doanh sản phẩm & hàng hóa được suôn sẻ, làm ăn thuận tiện . Nhìn chung, những tập tập cúng bái xuất phát từ yếu tố môi trường tự nhiên khắt nghiệt, những văn hóa truyền thống truyền kiếp của người Việt mà hình thành . 
Một người dân đang cúng tàu tại chợ nổi Long Xuyên
Hình tượng Bà Cậu gắn liền khi người dân miền Tây sẵn sàng chuẩn bị tàu thuyền đi xa, tục cúng ghe miền Tây gắn liền với việc cúng Bà Cậu
Nguồn gốc Bà CậuTheo câu truyện truyền miệng kể lại, Bà Cậu là 1 Bà và 2 Cậu con trai chuyên tương hỗ người khi đi sông nước gặp nạn. Những người này được người dân yêu quý và biết ơn. Sau này để tỏ lòng tri ơn, những người đi thuyền tàu kinh doanh trên sông đều cúng bái 3 Bà Cậu này .
Hình tượng “ Bà Cậu ” còn được người đi ghe xuồng đưa ra nhằm mục đích nhắc nhở và cảnh báo nhắc nhở, trừng phạt so với những hành vi, lời nói sai lầm, tâm đức không tốt của con người .
Tục cúng Bà CậuThời gian tổ chức triển khai cúng Bà Cậu vào ngày 16 và 29 âm lịch mỗi tháng. Đặc biệt khi xuất hành đi xa các chủ ghe tàu đều tránh giờ Mẹo ( 5 h00 – 7 h00 sáng ) được xem là giờ sinh của Bà Cậu .
Tùy theo đặc thù riêng, chủ ghe, tàu ngoài việc cúng “ Bà, Cậu ” tại phương tiện đi lại của mình, họ còn tham gia cúng tại các cơ sở thờ tự khác như : lăng, miễu, am thờ … do chính quyền sở tại địa phương tổ chức triển khai cúng “ Bà, Cậu ” tích hợp với các liên hoan khác như lễ nghinh Ông ở Sông Đốc ( Cà Mau ) ; Gành Hào ( Bạc Liêu ) ; Thạnh Hải ( Bến Tre ) ; Cái Răng ( TP Cần Thơ ) … về ngày cúng thì mỗi nơi mỗi khác nhưng về nghi thức cúng bái thì có rất nhiều nét tương đương. Nhiều địa phương còn tổ chức triển khai lễ cúng hàng năm rất hoành tráng lôi cuốn rất nhiều hành khách đến thăm quan, thưởng lãm .Ông Lê Quang Trinh, 88 tuổi, trưởng ban tế tự Miễu bà phường Hưng Phú, Q. Cái Răng, TP Cần Thơ cho biết “ … Lễ hội cúng “ Bà, Cậu ” tại đây tổ chức triển khai rất qui mô, lê dài 2 đến 3 ngày với nhiều hoạt động giải trí lễ, hội và các game show dân gian, tuy rầm rộ nhưng luôn tiết kiệm ngân sách và chi phí và không xảy ra nạn mê tín dị đoan dị đoan … ” .
Lễ vật cúng thường tùy theo mục đích vận tải. Nếu là vận tải buôn bán, người ta thường cúng gà, tượng trưng cho việc chạy nhảy may mắn. Nếu là đi ghe thuyền thì cúng vịt, tượng trưng cho việc bơi lợi thuận tiện.
Mâm cúng gồm vịt ( gà ) luộc với ba chén cháo, một bình trà, một bình rượu và bánh ngọt, có nơi cúng thêm đầu heo, tùy theo kinh tế tài chính mái ấm gia đình. Mâm cúng đặt trước mũi ghe, khi khởi đầu nghi lễ, chủ ghe đốt nhang cầu nguyện việc mua và bán, suôn sẻ, sức khỏe thể chất …
Cúng ghim lôĐặc biệt, khi đóng ghe tàu mới, chủ thường cúng “ ghim lô ” ( cúng miếng gỗ tiên phong của ghe thuyền ). Khi cúng ngoài những món ăn rượu thịt, trên mâm còn có 1 miếng vải đỏ để cầu sự như mong muốn. Miếng gỗ “ ghim lô ” thường là miếng gỗ tốt nhất, dày hơn miếng gỗ đóng ghe tàu tiếp theo. Đặc biệt, chủ sẽ đóng đinh lên miếng ghim lô để lưu lại. Sau khi triển khai xong đóng ghe tàu, chủ sẽ tịch thu đinh và xảm vào các miếng gỗ khác tương ứng . Sau khi hoàn thành xong, chủ thường mời người thân trong gia đình và hàng xóm đến ăn mừng “ tân ghe ”, ca hát đờn ca tài tử .
Cúng lên nềNgoài ra, khi đem ghe tàu lên bờ để thay thế sửa chữa, thay mới người dân cũng làm lễ cúng “ lên nề ”, nghi thức tựa như việc cúng ghe hàng tháng .
Cúng xuất hàng đầu nămTục cúng xuất số 1 năm dành cho các thương lái đi ghe tàu, đây là lễ xem là quan trọng của các ghe kinh doanh. Đặc biệt, khi làm lễ cúng xong, người chủ ghe phải xuất hành ngay ngày đó. Nếu vì nguyên do gì đó phải dời lịch lại thì họ phải cho ghe vào bờ và chạy ghe qua lại mâm cúng 3 lần để xin dời lịch .
Xem thêm về: Lễ hội Tổ Cải Lương.
Những “điềm báo” khácNgoài các tục cúng ghe miền Tây tất cả chúng ta còn 1 số ít điềm báo khác. Như khi vận động và di chuyển ghe thuyền thì thấy chó lội qua sông, hôm ấy kinh doanh sẽ gặp suôn sẻ. Tuy vậy, nếu gặp rắn, ngỗng vịt lội ngang ghe tàu sẽ gặp rủi ro xấu. Ban đêm, nếu trong ghe tàu hoặc trước mũi ghe tàu có đom đóm thì hôm sau người đi ghe tàu sẽ gặp như mong muốn. Khi lỡ rớt dao xuống sông, họ cũng phải cố mò tìm lại vì đó là điều cấm kỵ mang đến chết chóc . 
Ghe lúa ngang sông
Khi đi ghe tàu xuất hành, người ta cũng hay kiêng cữ các từ ngữ bậy và được coi là mang lại điềm gỡ.
Họ tránh dùng những tiếng úp, lật, rơi, rớt, đổ, ngã, sẩy, trở, lăn, té, nhào …
Chủ ghe tàu cũng rất kiêng kỵ người khác sờ vào mắt tàu thuyền của họ. Khi bán ghe tàu, họ cũng không bán đòn dài và máng tát nước, tuy nhiên họ hoàn toàn có thể đem Tặng Ngay cho người khác nếu bỏ hẳn nghề đi tàu ghe mua và bán .
Xem thêm: Chợ nổi Cái Răng – Nét văn hóa và kinh nghiệm du lịch.