Sáng ngày 23/6, UBND xã Sơn Hòa, huyện Hương Sơn phối hợp với dòng họ Đinh Nho tổ chức đón nhận và rước bằng lịch sử VH Đền Gôi Vị cấp Quốc gia. Về tham dự buổi lễ, có đại diện  Sở VHTT&DL Hà Tĩnh, UBND, Phòng VH huyện; Cán bộ và nhân dân xã Sơn Hòa,huyện Hương Sơn;  đại diện BLL họ Đinh Việt Nam cùng 25 đoàn đại biểu họ Đinh trên mọi miền đất nước cùng đông đảo con, cháu, dâu, rể dòng tộc họ Đinh Nho đã về tham gia,chúc mừng, tặng hoa và chứng kiến sự kiện trọng đại này.

Toàn cảnh lễ trao bằng tại Hội trường UBND xã Sơn Hòa.

Đại diện Sở VHTT&DL Hà Tĩnh trao bằng chứng nhận di tích lịch sử cấp Quốc gia Đền Gôi Vị.

          Đền Gôi Vị tọa lạc trên diện tích gần 2.000m2,thuộc thôn Trung Mỹ, xã Sơn Hòa, huyện Hương Sơn Hà Tĩnh. Mặt đền quay về hướng Tây nhìn ra cánh đồng rộng lớn,khuôn viên của ngôi Đền được xây tường gạch bao quanh, trên cổng cột trụ cổng chính có đôi nghê được khắc chạm rất tinh xảo, 2 mặt quay vào nhau. Hai bên có 2 cổng phụ, chấn giữa lối ra -vào là một bình phong còn gọi là “Tắc Môn” được xây theo lối cách điệu như một bức rèm thưa. Phía trong là nhà tả vu, hữu vu,nhà thượng điện được làm bằng gỗ mít,khắc chạm rất tinh vi, mái lợp bằng ngói âm -dương.

          Theo gia phả họ Đinh Nho để lại thì  Đền Gôi Vị thờ 4 vị phúc thần trong một gia đình có ba cha con và một người con dâu,gồm:(Tiến Sỹ :Đinh Nho Công, Tiến Sỹ: Đinh Nho Hoàn,Tổng binh hương nghĩa hầu Đinh Nho Côn. Do có công lớn với nước, với dân, nên được nhân dân trong vùng tôn thờ. Trong ngôi đền này,dân làng còn thờ phụng bà tiết phụ Phan Thị Viên và luôn được dân làng yêu quí, kính trọng và gọi với cái tên thân thương, “Đền Bà Tiết Phụ,hay là Đền Bà Tiết Nghĩa”.

             Theo sử sách và Gia phả họ Đinh Nho ghi chép lại, bà Phan Thị Viên là người vợ thứ của ngài Tiến sỹ Hoáng Giáp:Đinh Nho Hoàn. Ngài Đinh Nho Hoàn được lệnh đi sứ, không may trên đường lâm bệnh rồi mất. Sau khi lo mọi việc chôn cất cho chồng xong, Bà Phan Thị Viên đã dùng chiếc khăn do chồng tặng trước khi ra đi, rồi tuẫn tiết theo chồng. Sau khi nhà vua biết chuyện, đã rất lấy làm cảm kích về lòng chung thủy của người vợ trẻ, nên đã phong Bà là Phúc thần và cho lập bàn thờ với dòng chữ vàng“ Tiết Phụ Môn”.

           Đền Gôi Vị được xây dựng vào 1717, niên hiệu Vĩnh Thịnh năm thứ 13 Vua Lê Dụ Tông . Mặc dầu đã trải qua trên 300 năm với nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử hưng đến nay, Đền Gôi Vị vẫn còn giữ được một số hiện và tư liệu vô cùng quí giá và vật độc đáo,vừa mang tính giá trị nghệ thuật cao, theo các nhà khoa học đánh giá thì đây là những hiện vật có một không hai mà Đền Gôi Vị, xã Sơn Hòa còn lưu giữ cho đến ngày nay, đó là: Khánh Mặc Trai, Bia đá cùng 02 con voi làm bằng đá nguyên khối và tấm biển mang dòng chữ “Tiết Phụ Môn”do nhà vua ban tặng.

                                                                                            Minh Lý