Lễ hội xuân Văn Miếu được tổ chức trong khuôn viên khu di tích Văn Miếu Hà Tĩnh (phường Thạch Linh). Không gian lễ hội được chia thành 3 khu vực, Phía trước Văn Miếu, trong khuôn viên Văn Miếu và phía sau Văn Miếu (Trường Công đoàn cũ). Phía trước Văn Miếu là khu vực tổ chức phố đi bộ, tham quan sản phẩm OCOP và dịch vụ ẩm thực. Khuôn viên Văn Miếu là khu vực Chính lễ hội được chia thành 4 cấp. Cấp thứ nhất, tiếp giáp cổng chính (sân hồ bán nguyệt) là sân rước cổ lễ, chơi trò chơi Kéo co và một số trò chơi dân gian có tính đối kháng. Cấp thứ 2 tiếp theo (sân nhà bia) phía trái ngoài vào là sân khấu lễ hội, phía phải ngoài vào là sân chơi cờ thẻ, các không gian 4 góc bố trí phù hợp các trò chơi dân gian có tính chất vui chơi có thưởng. Cấp thứ ba tiếp theo (Sân chính Văn miếu) sân chính Văn Miếu dùng cho việc tế lễ. Phía trước nhà hữu vu (bên phải nhìn từ Chính điện ra) là trưng bày sách báo. Phía trước sân Tả vu (bên trái nhìn từ Chính điện) là Hội thi và trưng bày viết chữ đẹp. Xung quanh trưng bày ảnh Thành Sen. Cấp cuối cùng (trong nhà thượng điện, trung điện, hạ điện) bày lễ tế và nơi hành lễ của các tổ chức, cá nhân.

Hoạt động trong 3 ngày lễ hội:

- Ngày 23/3/2024 (tức ngày 14 tháng 2 năm Giáp Thìn):

8h: Lễ tế Tiên hiền, chư thần, danh nhân; lễ tế của các phường xã (trừ phường Thạch Linh) và các dòng họ có các vị Đại khoa được khắc tên vào văn bia.

8h30 – 10h30: Khai mạc trưng bày sách, báo, ảnh, viết chữ thư pháp; hội thi viết chữ đẹp, hoạt động cho chữ Thư pháp, các trò chơi có tính chất vui chơi có thưởng; hội chợ tham quan, ẩm thực... Trong đó, 9h30: Tiến hành khai mạc Hội các trò chơi dân gian, Xuân 2024 (cờ thẻ, kéo co của Thành phố).

11h30: Bế mạc và trao giải Hội thi viết chữ.

19h30: Khai mạc Đêm hội thơ nhạc: “Thành Sen sức sống mới”.

- Ngày 24/3/2024 (tức ngày 15 tháng 2 năm Giáp Thìn)

7h30 – 8h: Lễ rước cỗ cúng tế của cán bộ và nhân dân phường Thạch Linh.

8h – 8h30: Lễ cúng tế Tiên hiền, chư thần và danh nhân.

8h30: Khai mạc Lễ hội các trò chơi dân gian, Xuân 2024 do phường Thạch Linh tổ chức.

- Ngày 25/3/2024 (tức ngày 16 tháng 2 năm Giáp Thìn)

Tiếp tục các hoạt động của lễ hội Xuân Văn Miếu năm Giáp Thìn 2024.

Được biết, Văn Miếu Hà Tĩnh được dựng từ năm Minh Mệnh thứ 14 (1833) ở làng Hoàn, xã Đông Lỗ (nay là phường Thạch Linh), là nơi thờ phụng đức Khổng Tử, bậc hiền triết sáng lập nên đạo Nho và các học trò sĩ tử như: Nhà giáo Chu Văn An (1292 - 1370), Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1720 - 1791), Thám hoa Nguyễn Huy Oánh (1713 - 1789), La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp (1723 - 1820), Đại thi hào Nguyễn Du (1765 - 1820). Lễ hội Văn Miếu được tổ chức hằng năm nhằm khôi phục và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tạo không gian sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, đề cao, tôn vinh Đạo học; tổ chức các hoạt động vui chơi lành mạnh, bổ ích cho nhân dân. Tăng cường công tác tuyên truyền, tạo sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức của các cấp, các ngành và toàn xã hội về lợi ích, vai trò của văn hóa, thể thao truyền thống trong việc nâng cao chất lượng đời sống văn hóa tinh thần, sức khỏe trí tuệ của nhân dân, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Đồng thời, nhằm thu hút du khách, góp phần phát triển kinh tế du lịch dịch vụ thành phố, đáp ứng nhu cầu văn hóa tín ngưỡng tâm linh của người dân.

Nguyễn Nga