MÙA VỀ TRÊN NGÓI
Hồ Minh Thông

Tôi thích ngắm những mái ngói cũ càng rêu phong. Trong tiềm thức, ngói là nơi lưu giữ những mảnh kí ức thời gian. Dù nhân tình có đổi thay, đời sống có thăng trầm bao nhiêu chăng nữa, mái ngói kia vẫn lặng im như ngàn năm vẫn thế, bình thản, và có chút gì đơn độc.
Thích nhất là ngắm bước chân mùa in hằn trên ngói. Ngói làm nền cho nàng xuân điệu đàng lơi lả, lướt qua mái ngói cũ mèm để đi tìm ong bướm. Thật lạ, mái ngói dù thâm nâu sờn cũ, mà sao ta vẫn thấy được hơi thở của mùa xuân. Có đôi ba giọt sương sớm buông rơi trên ngói, rồi trơn trượt theo lớp rêu xanh bám chặt, rồi âm thầm thấm vào thân ngói lặng câm. Kia, ngước nhìn lên mái ngói căn nhà nhỏ bé, thật bình yên quá đỗi, bóng đôi chú chim sâu đầu ngó nghiêng liên hồi, miệng bật thốt những thanh âm tíu tít gọi mùa về.
Có lẽ, mái ngói tươi vui nhất trong những ngày hạ. Nắng giòn tan. Màu vàng sánh rót xuống tràn trề trên ngói. Ngói rộn rã, tí tách trong những hân hoan cựa mình, từng chút tế bào trong những mảnh vụn vôi vữa như tìm thấy niềm rạo rực bấy lâu chôn biến. Cha thì thầm vào tai chúng tôi, mùa nắng nóng thế này, chỉ có nhà ngói là mát dịu. Tôi thấy đúng. Nhưng tôi thấy thương những viên ngói lặng lẽ kia, chúng như hút vào mình hết thảy nóng nực của ngày hạ, để chúng tôi say mình trong những giấc mơ mát lộng của tuổi thơ. Dường như, cha tôi hiểu được ý nghĩ đó của tôi, người gom ít tranh khô, ít rơm rạ, đan bện lại rồi hì hục tấp lên mái ngói. Không hiểu sao, mỗi khi xa làng xa quê, nỗi nhớ trong tôi lại hướng về đôi cọng tranh khô nằm lặng lẽ trên mái ngói. Chúng nằm đó, khô gầy, hao kiệt, ngơ ngác ngắm nhìn mùa đang trôi đi. Có chút nhớ thương như đang giữ kín trong lòng, tâm tưởng hướng về phía xa, như chờ đợi mà như đã tuyệt vọng.

Mùa về trên ngói (Tranh: Trần Nguyên)

Rồi cuối cùng, thu cũng ghé qua. Dư âm xác xơ của mùa hạ như chút thời gian lưu cữu đọng lại hao gầy. Vườn nhà bung mở đôi bông cúc thắm. Làn gió heo may cũng rủ nhau quay về mang theo chút rùng mình se lạnh. Những viên ngói khẽ khàng nằm xếp lớp lên nhau, mỗi sinh thể như đuổi theo một dòng nghĩ suy riêng biệt, sâu kín. Mùa đã trầm lặng. Mái ngói lại càng lặng lẽ hơn trong những u hoài. Giá có thể biết chúng đang nghĩ gì khi mùa lại sang, khi những bước chân thời gian lại lẳng lặng bước qua. Hèn gì những đêm trăng mùa thu, gió lộng qua khung cửa sổ, cha lại nằm vắt tay lên trán nghĩ ngợi mông lung. Người đang đếm những viên ngói chênh chao trong đáy mắt hay đang đếm bao muộn phiền, bao nỗi sầu tư chan chứa ? Rồi có những đêm không ngủ, ta cũng bắt chước cha, lặng lẽ nhìn lên mái ngói cũ càng để tìm câu trả lời cho những đêm thao thức của cha. Từng viên ngói cười ngây ngô, rồi ơ hờ chìm vào tĩnh lặng, rồi có khi đuổi bắt nhau, xô đẩy nhau, rồi bất ngờ dùng hết sức lực bình sinh, bung ra khỏi những khuôn gỗ rui, mèn, đổ ào vào bầu trời gió lộng. Ánh trăng huyễn hoặc của đêm trung thu chan đẫm cả căn phòng, thấm ướt cả chiếc gối mà ta nhầm tưởng là viên ngói. Ôi, những giấc mơ ngói của tôi!
Mùa đông. Gió hun hút lùa qua khe cửa gỗ mong manh. Trong đêm, nằm lặng mình nghe tiếng mưa rơi, ta có cảm giác có tiếng trở mình của ngói. Chút rùng mình ớn lạnh kia càng khiến không gian yên nguội, lặn vào trong chiều sâu của những tâm tư. Biết đông sang, gió chuyển mùa, rồi những cơn mưa thể nào cũng đến, buổi chiều, cha hì hục leo lên mái ngói, cẩn thận xê dịch, vá dắm rồi lại hì hục trèo xuống, đứng dưới nhà ngước nhìn lên xem còn lỗ hổng, vết nứt nào không. Ta không nhìn, nhưng sao tim ta vẫn nghe được những tiếng tí tách thầm thì của ngói. Những hạt bụi năm tháng dính đầy trên ngói. Màu đỏ thẫm ngày nào giờ đã bị phủ mờ bởi màu xanh của rêu và màu nâu đen của gió bụi. Đó có phải là màu của kí ức, màu của thời gian ưu phiền, như tiếng thở dài vẫn còn nén chặt trong lồng ngực. Những đêm mưa, tiếng giọt mưa rơi trên ngói thật u buồn. Không dữ dội như trên mái tôn đồm độp, không xao xác như trên mái nhà tranh, những giọt âm thanh hiu quạnh như buông ra mà cũng như đang nén chặt vào lòng, tựa lời tự tình sâu kín dè dặt buông ra mà sợ không có nổi một kẻ tri âm. Tiếng rơi đùng đục, trầm sâu, rồi ngấm, rồi loang chảy, rồi tan biến. Ta cũng không biết mình đang đếm tiếng mưa đêm hay đang lắng nghe tiếng thì thầm của những viên ngói đơn độc giữa năm tháng sương mù...
Mùa về trên ngói, hay chính ngói là hình bóng của hồn ta trong dòng chảy thời gian dằng dặc, miên man?
Ơ kìa, mùa đang về trên ngói...

H.M.T