DƯƠNG KỲ ANH

NGƯỜI VÀ ĐẤT

                      
Người ngã xuống thì về với đất
Đất ngã xuống thì về với ai? *
Những nắm đất ở Ngã ba Đồng Lộc
Đã hoá trời xanh, xanh thẳm đất này

 _____________                       
* Ý thơ của Dương Anh Xuân

Chung lời tri ân - Ảnh: Nguyễn Thanh Hải

TRÂM ANH

TÍM NHỚ ĐỒNG LỘC
    

Tôi lại về Đồng Lộc tìm em
Giữa cái nắng quê mình vào hạ
Thông xanh reo giữa bạt ngàn cây lá
Khắc khoải mong chờ, tim tím ngát hoa sim.

Dẫu quá xa nhưng vẫn muốn kiếm tìm
Bóng dáng em tôi - nữ thanh niên xung phong nơi Ngã ba Đồng Lộc
Hương bồ kết thoảng vấn vương mái tóc
Hoa tím em cài, tim tím một trời mây.
Những cung đường liên tục bị bom Mỹ xoá, liền được đào 
                              đắp, dựng xây
Từng đoàn xe nối đuôi nhau vẫn vào ra giữa hậu phương 
                        - tiền tuyến 
Nơi “Túi bom”, “Toạ độ chết” vẫn tình người lưu luyến
Dáng kiên cường, bất khuất các dũng nữ Hoa tiêu.
Tôi chợt nhớ về những chiếc khăn buộc đầu được gắn chữ, 
                                tên thêu
Em cùng đồng đội luôn giữ bên mình như vật làm tin,
phòng để “định danh” dưới mưa bom bão đạn.
Mặc kệ bao giọt mồ hôi đầm đìa của tiết trời hạn hán
Không ai dám đem dùng vì sợ sờn, phai.

Cánh sim tím như mắt biếc chờ ai
Nhuộm ráng chiều thành hoàng hôn định mệnh.
Sau một loạt bom rơi, cả đất trời chống chếnh
Em của tôi? Đồng đội đâu rồi?!!!
50 năm,
Ký ức hoá xa xôi
Tôi về tím nhớ thẳm sâu tháng ngày
Trả cho dĩ vãng tròn đầy
Bao nhiêu thương nhớ, gửi mây về trời

Xin đừng tím nữa hoa ơi
Xin đừng thổn thức để người rưng rưng…
                                           Đồng Lộc, ngày 11 tháng 5/2018

TRẦN KIM ANH

ÂN NGHĨA TUỔI HAI MƯƠI
(Viết bên mộ mười cô gái hi sinh tại Ngã ba Đồng Lộc)

Bướm trắng bồ câu sim mua bừng núi
Ngấn vào chiều sáp đỏ cháy rưng rưng
Xin quay lại dọc dài trang sử nhỏ
Hố bom xưa oằn oải những con đường

Chị: Xuân, Xanh, Rạng, Hà, Nhỏ của dòng La!
Chúng em xin thay chị
Lau giọt mồ hôi trong lòng cha mặn chát
Làm câu giặm mẹ một niềm khao khát
Tuổi hai mươi rường cột quê nhà
Xuân, Tần, Hợi, chị ơi từng hơi gió
Mẹ nghiêng chiều câu phường vải gọi con
Đồng Lộc ngã ba ký ức năm mươi năm quánh mùi bom đạn
Ta thanh tân ân nghĩa gửi nước non

Chị Cúc, chị Hằng của Hương Sơn, Hà Tĩnh
Xin hãy xòe tay quê tặng đóa tình lành:
Tuổi trắng trinh dâng nước đời trinh trắng
Nến thông rừng tạc khế ước lưng trời xanh

Đồng Lộc tháng ba rựng mùa hoa trái
Máu đẫm quê hiền bấm đốt tháng ngày tươi
Đất nước linh thiêng tạc miền ký sử:
Mẹ nợ từng ân nghĩa tuổi hai mươi
                                                            8/5/2018

Ảnh: Nhật Linh

TÙNG BÁCH

ĐỒNG LỘC 

Tôi lại về Đồng Lộc
Sau hai mươi sáu năm cách xa
Nơi tôi đã sống những ngày đêm trụ bám
Một ngã ba đường hơn mọi ngã ba
Có thể Đồng Lộc không còn nhận ra tôi
Nhưng có thể nào tôi lại quên Đồng Lộc
Tuổi ngót nghét năm mươi
Nước mắt đâu dễ khóc
Những Cúc - Tần - Xanh - Rạng... bạn bè ơi !

Khói hương theo gió về trời
Tôi đây, tôi của một thời đạn bom!

NGUYỄN TRỌNG BÍNH

CỎ - THỜI GIAN

Anh về Đồng Lộc chiều nay
Cỏ - thời gian mọc ken dày lối đi
Cỏ ơi! Tên cỏ gọi gì
Hút khô nước mắt, cứa lì con tim?
Đâu rồi những dấu chân in?
Đâu bom nổ chậm trốn tìm bóng em?
Xe qua trọng điểm ngày đêm
Cũng là máu chảy về tim một thời
Bom!
    Bom!
        Bom!
Đếm bom rơi!
Em thành thơ được bao người ngợi khen
Tối trời, em hoá ngọn đèn
Thắp vầng trăng tỏ trăm niềm mê say
Em ơi! Đồng Lộc chiều nay
Cỏ - thời gian đã ken dày lối đi
Lãng quên, cỏ cứ rậm rì
Thẻ hương - dao phát
Vụng về tay anh.
                            7/1992

THẾ BÍNH

NGÃ BA TRẺ MÃI

Anh đến nơi các em ngã xuống năm nào
Khi nhân loại biết tên Ngã ba Đồng Lộc
Bánh xe lăn bên những ổ gà, xe xóc
Cái mệt đường trường đến đây, bỗng dịu đi

Các em nằm trên quả đồi kia
Xanh bốn phía gió bạch đàn ru hát
Trọng điểm là đâu? Đứng đây nhìn rõ nhất
Chiến tranh đi qua vẫn ngã ba này.

Đến với các em những bạn gái bạn trai
Từng dòng người đông vui như trẩy hội
Các bạn em đi xây công trường mới
Cho ngã ba tạc mãi dáng anh hùng.

Các em ngủ ngon lành đâu còn tiếng bom rung
Tiếng nổ ấy là tiếng mìn phá đá
Đâu còn tiếng thét gào từ phương trời xa lạ
Tiếng máy tiếng xe này các em quá quen thân

Tiếng cuốc choòng và tiếng bàn chân
Làm rạo rực những tâm hồn tuổi trẻ
Quy hoạch sông Nghèn từ nguồn ra tận bể
Ngã ba chia đều những hướng phù sa
Anh nghĩ về ngày mai dòng sông đi qua
Sóng sẽ hát về mười cô gái
Như tuổi các em, ngã ba này trẻ mãi
Với muôn đời, sức sống của tình yêu.
                                                        26/5/1997

HUY CẬN

NGÃ BA ĐỒNG LỘC

Con ơi, bố về thăm Hà Tĩnh quê ta,
Bố kể con nghe về Ngã ba Đồng Lộc
Trên mặt đất này có muôn triệu ngã ba
Và có nhiều ngã ba nổi tiếng:
Có những ngã ba nối những dòng sông lớn của
                        một đại châu, sóng dựng trùng trùng;
Có những ngã ba nối những con đường dài chạy từ các 
                             thủ đô to
Như những mạch máu khổng lồ
Trên thân hình trái đất
Trong đó mỗi con người là một hạt hồng cầu đỏ chói
Có những ngã ba là nơi gặp gỡ của những dòng
                              văn minh lớn, Đông, Tây, kim cổ.
Tất cả những ngã ba trên, con có thể học biết trong 
                       sách địa dư, trên bản đồ                               
Mai sau lớn lên con có thể đến thăm và chụp ảnh nữa...
Xong rồi, con có thể quên
Nhưng con ơi, con chớ có quên ngã ba Đồng Lộc
Trong đời mỗi người cũng có những ngã ba đường 
                        quyết định,
Trong đời mỗi dân tộc cũng có những ngã ba
Những ngã ba vận mệnh
Những cái nút trên dặm dài lịch sử
Gặp những ngã ba đời, con sẽ nghĩ suy
Và con ơi, muốn tìm đúng hướng đi
Con sẽ nhớ đến Ngã ba Đồng Lộc
Ngã ba Đồng Lộc:
Là ngã ba nhưng nào có phân vân
Nào có đắn đo do dự!
Là ngã ba trên chặng đường quyết liệt
Nhưng hướng đi đã quyết
Không phải cho một lần
Mà cho tất cả mọi lần
Không phải cho một người
Mà cho tất cả quê hương, đất nước:
Hướng về Nam, một nửa mình Tổ quốc
Các ngã ba khác trên đời làm bằng nước, bằng
                           sông, bằng thuỷ triều lên xuống,
Hay bằng đá, bằng đất
Bằng xi măng cốt sắt
Bằng vôi trắng, gạch nâu
Bằng đèn xanh đèn đỏ đủ màu
Hay bằng những sự chênh vênh vấp ngã,
Nhưng Ngã ba Đồng Lộc làm bằng xương máu.
Khi con về quê con nhớ viếng thăm
Mộ mười cô kề bên đường đỏ.
Các cô như còn đứng đó
Chờ lấp hố bom
Đường thông xe các cô mới đi nằm.
Các cô để lại tuổi thanh niên
Mười chín, hai mươi, hăm hai tuổi
Cho đất nước, quê hương
Hồn trong như suối,
Bình minh đời sáng rực vừng dương...
Con sẽ tìm thăm mời cô La Thị Tám
Từ trường học lại về trận địa đầu non
Đứng giữa đàn bò, bê mũm mĩm
Trên sườn núi cao cỏ đã mượt màu xanh
Như mảng da non trên thân thể đang lành
Cô sẽ chỉ con xem
Những hố bom loang lổ
Như đất trên mặt trăng
Mỗi thước vuông ba quả bom to bự
Cô sẽ chỉ con xem
Nghìn vạn điểm lăn bom nổ chậm
Cô từng đến cắm cờ
Mỗi lần chạy đua với cái chết.
Đôi chân cô nhanh hơn kíp nổ,
Cô là một ngọn cờ đỏ của quê ta.
Nghìn năm sau lịch sử sẽ còn ghi
Những năm tháng chiến tranh ác liệt
Nghìn vạn chuyến xe đi
Qua trái tim ngã ba Đồng Lộc
Máu qua tim máu lọc
Xe vượt ngã ba xe xốc tới miền Nam.
Và con ơi, bố ngồi nghĩ miên man:
Bạn bè ta trong cơn gió lốc
Hẳn cũng đang vượt những ngã ba Đồng Lộc,
Những ngã ba Việt Nam.
Dọc đường dài kẻ địch còn găm
Nhiều bom nổ chậm
Nhưng chẳng hề chi!
Khắp năm châu còn nhiều La Thị Tám(1)
Nhiều Võ Thị Tần(2)
Đường sẽ thông xe đi về cách  mạng.
                                                         Hà Tĩnh, 1971
____________
(1) Chị La Thị Tám chuyên phát hiện bom nổ chậm cắm cờ bên cạnh bom để xe tránh và hướng dẫn đội công binh đến phá bom, chị đã được tuyên dương Anh hùng.
(2) Chị Võ Thị Tần, tiểu đội trưởng của tiểu đội thanh niên xung  phong (10 cô) chuyên lấp hố bom đã hi sinh trong lúc làm nhiệm vụ; toàn tổ được tuyên dương Anh hùng.

Muôn trái tim luôn hướng về các chị - Ảnh: Quang Lưu