PHAN QUỐC BÌNH

Người đi xông đất

                                                                                                                        Tản văn 

Cha tôi thường dậy rất sớm. Người lẳng lặng vác cuốc ra đồng hoặc lên núi đi tìm một bãi đất hoang rồi đào bới, gieo trồng. Ngày mùa, cha đi thu hoạch, có nơi diện tích chỉ bằng cái giường nằm. Nhiều nơi như thế, ở hói, ở bờ mương hay đầm lầy gộp lại cũng cho một sân lúa bộn bề rơm rạ. Được một vài mùa rồi hợp tác phát hiện, thu về làm của chung. Cha tôi vẫn không nản, lại đi tìm bãi đất hoang đào bới, tiếp tục cấy lúa. 

Vào tiết tháng bảy, trời mưa lụt. Nửa đêm, cha thức dậy đi cất vó ngoài đồng. Một mình mang tơi đội nón đứng dưới trời mưa như trút. Đêm mưa to, sáng ra cánh đồng đã băng nước. Mẹ tôi ngồi than thở tiếc một mùa dày công mưa nắng.

 Mùa mưa lụt đã qua. Cha tôi đi bộ suốt ngày đêm lên rừng chặt nứa rồi đóng bè, theo sông Ngàn Phố xuôi về chợ bán lấy tiền đong gạo. Rừng hào phóng sẻ chia sản vật cho cha tôi và dân làng những năm mất mùa, đói kém. Sau này, một lần về quê nhớ lại những năm tháng ngược ngàn xuôi bể của cha, tôi đã viết: “Cha tôi một thời quảy đôi bồ ngược ngàn chặt nứa/ nắm cơm mẹ gói với ống muối vừng/ vết sẹo bàn tay cha lưu thành dấu ấn/ tôi lớn lên nhớ ơn đóng góp núi rừng “.

Cha tôi tự học. Cuối đời dịch cuốn Gia phả do cố nội soạn dưới triều vua Tự Đức để lại cho con cháu biết cội nguồn. Cuốn Gia phả được bảo tồn trong ống gỗ mít cất giữ nhiều đời ở ngôi nhà tộc trưởng. Gia phả họ tộc trở thành cốt cách nhân văn trong dòng máu các thế hệ cháu con. 

Năm cha tôi rời tổ ấm ra đi, hai gian nhà gió lùa trống vắng. Tôi trở về đổ vật xuống nền nhà, tay đặt lên linh cữu cha đầm đìa nước mắt. Mùa Vu lan năm thứ 21 kể từ ngày cha đi xa, đêm nay bên sông Lam tôi viết những dòng này xin gửi lên trời cao tưởng nhớ cha mẹ. Con đường quê giờ vẫn còn đó đã từng in dấu chân cha tôi những sáng đầu xuân đi xông đất, cầu mong cho làng xóm được hạnh phúc yên vui. Những dấu chân của cha tôi dường như đất vẫn còn lưu giữ hơi ấm như một phần lai lịch vận động của làng.

                  P.Q.B