Bìa tuyển thơ "Hồn quê"
Trong tiến trình lịch sử của dân tộc, Hà Tĩnh là mảnh đất giàu truyền thống văn hóa cách mạng, được mệnh danh là quê thơ với tên tuổi của những thi nhân nổi tiếng đã làm rạng danh quê hương, đất nước như: Nguyễn Du, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Huy Tự, Nguyễn Huy Oánh, Xuân Diệu, Huy Cận…và bao nhiêu nhà thơ khác xuất hiện sau Cách mạng tháng tám, trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và công cuộc xây dựng quê hương đất nước hiện nay.
Nhà thơ Hữu Thỉnh từng khẳng định: “ Hà Tĩnh là một trong những nguồn mạch có sức nuôi dưỡng và làm nhuần thắm cho cả nền văn của đất nước”. Nhà thơ Trần Đăng Khoa cũng cho rằng” Có một Hà Tĩnh nằm ngoài Hà Tĩnh”, muốn chỉ ra trên lĩnh vực văn chương nghệ thuật, bên cạnh các văn nghệ sĩ sinh ra, lớn lên, bám trụ và trưởng thành từ quê, còn có một đội ngũ văn nghệ sĩ gốc quê Hà Tĩnh do điều kiện sinh sống và công tác dù xa quê nhưng với cốt cách, tâm hồn của quê hương xứ sở và tài năng trong lao động sáng tạo đã góp phần quan trọng làm nên diện mạo của văn hóa nghệ thuật nước nhà.
Nhân dịp kỷ niệm 185 năm thành lập và 25 năm tái lập tỉnh Hà Tĩnh, Hội liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Tĩnh phối hợp với Hội đồng hương Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh xuất bản tập sách “ Hồn quê” của các tác giả là những người quê Hà Tĩnh hoặc từng có một thời gian dài sinh sống, công tác trên mảnh đất này.
Thơ Hà Tĩnh nói chung, thơ của người Hà Tĩnh xa quê nói riêng đều bộc lộ tình yêu quê hương, xứ sở, sâu lắng tình đời và canh cánh nỗi niềm, trách nhiệm với quê Cha đất Tổ. Bằng những trải nghiệm, cách thức thể hiện khác nhau nhưng các tác phẩm đều hướng về quê nhà với một thái độ hoài niệm, tri ân, trân trọng, nhớ nhung… và cả những day dứt băn khoăn cũng như niềm tự hào, phấn khởi trước những đổi thay của quê nhà. “ Văn chương nết đất, thông minh tính trời”. Dẫu mức độ có thể khác nhau nhưng các bài thơ đều bộc lộ cái “ nết đất” làm nên bản sắc, hồn cốt, tinh hoa của quê hương. Đó là tình yêu đằm thắm, nặng nghĩa vẹn tình, sự chân chất, mộc mạc, hồn nhiên pha lẫn những suy tư, chiêm nghiệm thể hiện trong từng tác phẩm.
Lần đầu tiên tập hợp thơ của người Hà Tĩnh xa quê. Tuyển sách “ Hồn quê” chắc chắn sẽ còn nhiều thiếu sót nhưng hy vọng đây sẽ là một ấn phẩm ý nghĩa, không chỉ dành riêng cho những người con Hà Tĩnh xa quê hiện đang sinh sống, công tác trên mọi miền Tổ quốc và cả nước ngoài mà còn cho cả những ai đang ngày đêm gắn bó với quê hương Hà Tĩnh. Mong muốn ấn phẩm này sẽ đến được với rộng rãi công chúng bạn đọc để góp phần trong việc vun đắp tình cảm gắn bó, lòng tự hào và cả trách nhiệm với quê hương trong quá trình vượt lên khó khăn, thử thách tiếp tục đổi mới đi lên của quê hương, đất nước. Rất mong sự chân thành góp ý, bổ sung để khi có điều kiện tái bản, cuốn sách sẽ được nâng cao chất lượng.
Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc !
Hà Tĩnh, tháng 8/2016
Nhà văn Phan Trung Hiếu
(Chủ tịch Hội liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Tĩnh)
Dưới đây xin hân hạnh giới thiệu chùm thơ được rút từ tuyển thơ "Hồn quê" của Nhà thơ Trần Kim Anh,
sinh năm 1955, quê ở xã Tùng Ảnh, Đức Thọ, hiện ở Quân Hai Bà Trưng, Hà Nội. Một số chùm thơ của các tác giả khác chúng tôi sẽ lần lượt giới thiệu trong chuyên mục này hoặc ở chuyên mục tác giả -tác phẩm. Sách có bán tại Trung tâm giới thiệu tác phẩm của Hội liên hiệp VHNT Hà Tĩnh, 34B - Nguyễn Công Trứ - Tp. Hà Tĩnh ( Liên hệ: Chị Nguyễn Thị Thường, số điện thoại: 0936 788 872).
CHỢ QUÊ
Thôi đừng gánh bão đi theo
La Giang run rẩy ngộp bèo chìm hoa
Giọng quê ấm chợ Tam Soa
Tưởng nghe ngọt quả thơm hoa bốn mùa
Giọng mua câu giặm mây chùa
Trôi hun hút phía gió lùa áo tơi
Giọng rừng, nấm, gỗ, nón cơi
Giọng làng cà nhút bám đời đục trong
Giọng gì? Bán cái bão dông
Gió Lào, giáp hạt, cho không nợ nần
Bán luôn động đất sóng thần
Trong quầng mắt núi âm thầm quê thương…
Bấp bênh đè xuống ruộng nương
Chợ trầu bõm bẽm trên đường không vôi…
Ta đêm giường đất chăn trời
Trong mơ gom hết vốn lời mỏi mong:
Long đong về với hư không
Bão nằm im để quê trồng bình yên.
QUÊ NGUYỄN DU
Đất lặng câm
Gió Nam trời bỏng mặt
Núi Hồng như thể nắm cơm
Mặn mòi chan nước Lam Giang
Nuôi đời cơ cực
Giọt giọt Nguyễn Du trải dài năm tháng
Chao chát đau thương xa xót kiếp người
Dáng Kiều đổ màu nâu sồng bầm câu giặm
Lấm láp bay quanh xanh xám khóc cười
Lặn vào đất cụ Tả Ao hỏi đất
Đóa linh thiêng kết khí đất trời?
Cương Gián, An Tiên, Hàm Rồng huyền mặc
Đêm đêm môi đá kể với đời
Gió rậm rượt bóng thông nhàu lòng biển
Nguyễn Công Trứ về hỏi sóng khơi xanh
Núi trầm mặc lời người “ngất ngưởng”
Nửa gánh thờ vua nửa dân lành
Nào phải miền quần ngư tụ thực
Nào phải trời độ lượng bao dung
Chắt chiu bão giông biển sông Ngàn Hống
Đất lặng nỗi người chua ngọt có nhau cùng
Tỏa từ đất
Ngọn gió lành mang sức biển
Rừng rừng thông rợp mát bóng Lạc Hồng
Từ trong sóng
Những con thuyền vạm vỡ
Dẫn biển về bùi ngọt cá đầy khoang
Nghe trong gió
Mẹ trải lòng theo mặt đất
Nâng dấu giày Kiều đã ngang qua
Xin được nhé
Ta gói về hương cỏ
Thả vào lời cụ Nguyễn đờn ca
Và đất nhé ta xin làm hạt cát
Với gốc kê gốc lạc quê nhà
Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh: Trần Chung
GIỌNG HÀ TĨNH THEO TA LÊN TÀU
Dưới sân ga
Giọng quê nương lòng mẹ
Níu bước ta về câu giặm đằm sâu
Thơ thới tình đầu xoe xoe mắt núi
Ấm ngọt bạn bầu hồn hậu đất nâu
Lặng lẽ lên tàu bao nhiêu niềm lạ
Hồn nhiên miền miền Giọng chật toa xe
Nì nì răng rứa - Giọng quê
Xuống rồi sân ga lạ thơm đất mới
Mắt môi cười ngân ngấn giọt Tam Soa
Giọng Hà Tĩnh gọi bốn mùa trái ngọt
Quê mẹ
nghiêng chiều
đằm xuống niềm ta
MẸ VÀ ANH
Nông nổi chạy khỏi bờ tre mẹ ngồi sàng gió
Bỏ bóng vai gầy câu ví giặm đưa nôi
Gạt đắng chát bước vào dòng trôi nổi
Đeo thêm chuyện tình cùng ký ức xa xôi
Lặng lẽ đến từ ngàn ngàn đêm trắng
Tử Quy chiều gọi khản cả lòng nhau
Dịu ngọt lắng từ chắt chiu mưa nắng
Ký ức dễ gì bóc tách chuyện xưa sau
Đêm trở dậy phố gầy câu hát mẹ
Tam Soa ơi đắng chát giọt quê nhà
Thầm lặng nhé xin tạ từ bến lạ
Bé mọn chuyện tình và mẹ đợi chờ ta
Đêm trở dậy lần hồi về với mẹ
Mùi cơm quê cà nhút gió triền đê
Và anh nữa người tình ngàn năm cũ
Ký ức tinh khôi thao thiết Lọ Lem về.
Ảnh: Bảo Phan