Tác giả Trần Vũ Thìn , nguyên Trưởng phòng Chuyên đề, Đài PT-TH Hà Tĩnh, Hội viên Thơ, Hội liên hiệp VHNT Hà Tĩnh. Văn nghệ Hà Tĩnh hân hạnh giới thiệu Tập thơ Xin nguyện cùng Người của tác giả do NXB Nghệ An xuất bản qua lời giới thiệu của tác giả Đinh Quang Lân.
ĐÔI ĐIỀU CẢM NHẬN KHI ĐỌC TẬP THƠ
“XIN NGUYỆN CÙNG NGƯỜI”
Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ kiệt xuất, Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, Danh nhân văn hoá, dù đã đi xa nhưng hình ảnh giản dị, tư tưởng và tấm gương đạo đức sáng ngời của Người luôn sống mãi trong trái tim các thế hệ người Việt Nam và bè bạn quốc tế. Là một nhà báo, hội viên chuyên ngành Thơ được đào tạo bài bản tại Khoa Văn - Trường Đại học Tổng hợp, Trần Vũ Thìn am hiểu khá sâu về văn chương và thể nghiệm thành công nhiều đề tài mà anh chiêm nghiệm. Vì thế, khi viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, Trần Vũ Thìn đã có những vần thơ thật sự xúc động lòng người:
Nói làm sao hết tấm lòng của Bác
Nhân hậu, bao dung, hết thảy quên mình
Càng yêu Bác, con càng yêu Tổ quốc
Yêu những người vì đất nước, hi sinh...
(Những câu chuyện về Người)
Đọc một mạch hết 50 bài thơ và 5 tổ khúc dân ca trong tập “Xin nguyện cùng Người” của Trần Vũ Thìn, tôi càng cảm phục và trân quý anh bởi những vần thơ dung dị, thấm đẫm tình người, gieo vào thẳm sâu những cảm xúc khó tả về Bác: Người nhắc ta: Muốn ăn quả phải biết trồng cây
Muốn Hà Tĩnh mạnh giàu, phải cùng nhau đoàn kết
Lợi ích của dân phải đặt lên trên hết
Đảng phải đi đầu, làm gương để Dân theo...
(Nhớ Bác)
Rời giảng đường đại học, Trần Vũ Thìn tình nguyện về công tác tại một huyện thuộc tỉnh Nghệ Tĩnh. Sau khi Hà Tĩnh tái lập, Trần Vũ Thìn được điều động về làm công tác quản lý, điều hành đội ngũ phóng viên, biên tập viên của Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Tĩnh. Là một nhà báo, người quản lý nhiệt huyết, năng nổ, có trách nhiệm, Trần Vũ Thìn luôn nhắc nhở mình và đồng nghiệp phải luôn biết khắc ghi những lời dạy của Bác: Làm báo, làm văn nghệ là làm chính trị, là bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ Nhân dân, thái độ nhà báo phải rõ ràng, biểu dương những điển hình nhưng phải lên tiếng trước những sai trái trong xã hội:
Rèn đức, luyện tài cho bút sắc lòng trong
Cho sóng xa bay khắp mọi miền đất nước
Ta nguyện cùng nhau làm theo lời Bác
Viết để làm gì, và viết cho ai...
(Hành khúc Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Tĩnh)
Mắt sáng, lòng trong, bút sắc, những nỗ lực, cống hiến cho sự nghiệp báo chí, thơ ca của Trần Vũ Thìn đã được đồng nghiệp và Nhân dân ghi nhận qua 5 tập thơ do Nhà xuất bản Văn học ấn hành và nhiều phóng sự, phim tài liệu đăng báo, phát trên sóng Đài Trung ương và địa phương. Những tấm huân, huy chương được Nhà nước trao tặng cùng với những giải thưởng về nghề nghiệp là minh chứng cho đạo đức, tài năng của một cựu chiến binh say mê với con đường sáng tạo nghệ thuật đã lựa chọn. Thực tế trong đời sống sáng tác của các văn nghệ sĩ hiện nay viết về Đảng, về Bác Hồ, viết về lãnh tụ thường không dễ dàng. Đây là một đề tài quá lớn, quá vĩ đại mà các bậc đàn anh văn nghệ sĩ đi trước đã sáng tác rất hay, rất thành công, khó ai có thể vượt qua được. Với Trần Vũ Thìn, vượt lên những khuôn mẫu, những lối mòn định sẵn, anh đã biết tìm cho mình một hướng đi, một lối rẽ trong văn chương để không lầm lẫn với bất cứ ai khi viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại:
Những câu chuyện về Người rơi nước mắt
Đầu bếp, phu xe, bán báo, đánh giầy
Một viên gạch giữa trời Âu giá rét
Xây nên hồn nước Việt hôm nay...
(Những câu chuyện về Người).
Đọc những câu thơ gan ruột ấy như nhen lên trong lòng tôi và bạn một ngọn lửa tôn kính, tự hào đối với Lãnh tụ Hồ Chí Minh, vị cha già dân tộc. Cùng là những mạch cảm xúc chân thành, bài thơ: “Nhớ một lần gặp Bác” mà tác giả thay lời con gái nhà thơ Xuân Hoàng trong một lần theo mẹ ra miền Bắc gặp Bác thật sâu lắng, chân thành, cứ chính như anh là người trong cuộc:
Con đọc cho Bác nghe bài thơ Hồ Chí Minh
Của ba con viết trong hầm địa đạo
Suốt dọc đường con giấu trong ngực áo
Dẫu biết thơ không thể nói hết lời...
(Nhớ một lần gặp Bác)
Khi Trần Vũ Thìn vào thăm nơi Bác ở, tại bản Mạy - Thái Lan, anh đã có bài: “Viết ở bản Mạy”, bằng những ngôn tự giản dị chân chất, nhưng sau những ngôn từ, con chữ ấy là chất chứa nhiều điều thiêng liêng về Bác: ..
Đức rộng, tài cao, đời giản dị, đơn sơ
Bác hoá thân thành muôn dân bản Mạy
Làm lửa ấm để bao người gần lại
Giữ trọn niềm tin con Lạc, cháu Hồng...
(Viết ở bản Mạy - Nakhon Phanom)
Vượt lên giọng kể là những tâm tình dung dị, lay động lòng người. Thơ Trần Vũ Thìn đang đi giữa ranh giới của những cảm xúc sâu lắng đó. Và chính những thổn thức đã tạo ra giọng thơ điềm đạm mà sâu sắc, giãi bày; lay thức, sẻ chia mà đồng cảm. Đọc “Xin nguyện cùng Người” ta cảm nhận được nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Nhưng tất cả đều hướng đến “Đức - Trí - Đại - Dũng” như chính con người Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trong bài thơ “Trước tượng đài Gạc Ma”, anh viết: “Biển ru khóc những linh hồn/ Sóng làm lá chắn chết không chịu lùi”. Hay như khi “Trở lại Trường Sa”, trở lại với quần đảo thiêng liêng của Tổ quốc, nơi anh từng có mặt trong đoàn quân giải phóng đảo vào mùa xuân 1975 thì nhịp thơ trải rộng hơn, da diết hơn mà cũng nhiều kí thác hơn qua ống kính tâm hồn của một cựu chiến binh:
Một tấc trời, một tấc biển thiêng liêng
Quyết không để quân thù chiếm giữ
Ông cha ta đã bao lần máu đổ
Còn âm vang tiếng vọng những linh hồn
( Trở lại Trường Sa)
Trong những phút giây sáng tạo, bằng kinh nghiệm sống, bằng trực giác linh cảm của người lính từ cuộc chiến trở về, anh tự an ủi mình và thủ thỉ cùng đồng đội:
... Thôi đừng hỏi được mất gì đời lính
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình...
Hạnh phúc lớn chẳng bao giờ toan tính
Chẳng bao giờ mặc cả giá hi sinh...
(Hạnh phúc)
Mỗi hành trình có thể vào lúc nào đó sẽ phải ngơi nghỉ, nhưng với những người đã đeo đuổi nghiệp văn chương như Trần Vũ Thìn thì dù ở đâu, ngay cả khi được nghỉ ngơi vẫn tiếp tục cầm bút. Để rồi, khi cả nước gồng mình chống chọi với đại dịch Covid-19, trong một chuyến công tác tại vùng dịch, chẳng may Trần Vũ Thìn dính F1, phải vào khu cách ly tập trung 21 ngày. Trong những ngày đêm ở khu cách ly tập trung, Trần Vũ Thìn lại mượn cây bút, trang giấy lần lượt cho ra mắt 10 bài thơ, 2 tổ khúc dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, góp phần cùng địa phương phục vụ công tác tuyên truyền phòng, chống Covid-19.
Sức hấp dẫn và lôi cuốn trong bài thơ, bài dân ca Ví, Giặm của Trần Vũ Thìn nằm trong năng lực cảm thụ cuộc đời, khám phá trong cuộc sống bình yên hằng ngày với cả những điều không thể bình thản:
... Vũ khí mang vào chiến dịch của các anh
Là chiếc khẩu trang, là áo quần phòng hộ
Là máy khử trùng và quyết tâm vượt qua gian khó
Là người lính Cụ Hồ yêu nước, thương dân...
(Gửi người lính nơi tuyến đầu chống dịch)
Hay khi viết về đội ngũ y, bác sĩ theo tiếng gọi của trái tim đã sẵn sàng gác lại tình riêng, vượt lên thách thức, xung phong vào vùng tâm dịch trị bệnh cứu người:
Cuộc chiến cam go, những ca bệnh hiểm nghèo
Đang cần lắm những tấm lòng thơm thảo
Các chị, các anh lại xông vào tâm bão
Trị bệnh, cứu người giành sự sống cho dân
(Tiếng gọi trái tim)
Khi cả Thành phố Hồ Chí Minh đang gồng mình chống chọi với đại dịch thì:
Thức dậy trong ta màu áo trắng thiên thần
Như con thoi ngược xuôi trên hè phố
Truy vết, khoanh vùng, bao đêm không ngủ
Bình minh, đời rạng rỡ đón ngày mai...
(Sài Gòn trong tôi)
Đi đầu trong việc đẩy lùi đại dịch Covid-19, không thể không nhắc đến những đóng góp của lực lượng Công an nhân dân:
Nhân ái, bao dung, có sau, có trước
Đừng nghĩ công an là hách dịch, cửa quyền
Biết hiến dâng cuộc đời vì dân, vì nước
Lời Bác Hồ mãi mãi khắc trong tim...
(Gửi người chiến sĩ công an)
Tập thơ Xin nguyện cùng Người của tác giả Trần Vũ Thìn
Bằng sự sắp xếp các cung bậc tình cảm, tạo ra sự hài hoà xuyên suốt chủ đề, không gò ép, khô khan mà thật cảm động và xúc động lòng người về những tấm gương điển hình trong “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” được Trần Vũ Thìn phản ánh sinh động trong tập thơ “Xin nguyện cùng Người” mà tôi không thể nêu hết trong bài viết này.
Thơ Trần Vũ Thìn thường là sự giãi bày cảm xúc qua những hình tượng được đúc rút, chiêm nghiệm từ thực tiễn sinh động của đời sống xã hội. Cảm xúc về những điều bình thường, giản dị và cả những điều rất đỗi thiêng liêng, tự hào đã đưa đến cho độc giả những thông điệp mới, làm lan toả những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống. Chính ở Trần Vũ Thìn luôn có một tấm lòng, một tình yêu thiêng liêng cao cả, thấm đẫm đối với Bác Hồ, với Đảng, với Nhân dân mới có thể viết được tập thơ lay thức đến như vậy!
Xin trân trọng giới thiệu tập thơ “Xin nguyện cùng Người” của Trần Vũ Thìn đến với bạn đọc gần xa.
Hà Tĩnh, tháng 11 năm 2022
Đinh Quang Lân
* Một số bài thơ được rút ra từ tập thơ " Xin nguyện cùng Người"
NHỚ BÁC
Kỷ niệm 65 năm Bác Hồ về thăm Hà Tĩnh 1957-2022
65 năm, sau lần Bác về thăm
Hà Tĩnh đổi thay qua từng việc làm, nếp nghĩ
Sức xuân mới tràn dâng thành phố trẻ
To đẹp, đàng hoàng, như Bác hằng mong
65 năm, bao biến động, thăng trầm
Người Hà Tĩnh, vẫn vững tin theo đảng
Như thủa 30 (1930) đi làm cách mạng
Vạch mặt bạo tàn, xóa áp bức bất công
65 năm, biết bao lớp cháu con
Chung sức dựng xây quê hương Hà Tĩnh
Từ Vũng Áng, đèo Ngang, đến La Giang, Hồng Lĩnh
Non nước Lam Hồng đâu cũng đẹp như tranh
Giữa trung tâm, quanh phố cổ hào thành
Di tích Ao Sen, đi vào lịch sử
Nơi Bác đã từng ân cần nhắc nhủ
Sáu chục năm rồi, Di huấn vẫn còn đây
Người dặn rằng: Muốn ăn quả phải biết trồng cây
Muốn Hà Tĩnh mạnh giàu, phải cùng nhau đoàn kết
Lợi ích của dân phải đặt lên trên hết
Đảng phải đi đầu, làm gương để dân theo...
Hà Tĩnh giờ đây đã hết đói nghèo
Chợ tỉnh, chợ quê thànhTrung tâm Thương mại
Đường lớn mở, thênh thang vững chải
Chở niềm vui đến khắp mọi gia đình
Câu dân ca Ví, Giặm quê mình
Giờ trở thành di sản chung nhân loại
Văn, Võ miếu trùng tu, tôn tạo lại
Lịch sử ông cha, sống mãi muôn đời
Giữa vui này càng nhớ Bác khôn nguôi
65 năm, bao nghĩa tình chan chứa
Theo chân Bác, lòng chúng con nguyện hứa
Xây dựng quê nhà, to đẹp vạn lần hơn...
TP Hà Tĩnh 2022
Nhớ Bác ( Ảnh: Tư Liệu)
NHỮNG CÂU CHUYỆN VỀ NGƯỜI
Nghìn câu chuyện vẫn không nói hết
Về cuộc đời của Bác, BácHồ ơi
Người là hào quang, là niềm tin mãnh liệt
Nâng bước con đi, muôn dặm đường dài
Những câu chuyện về Người rơi nước mắt
Đầu bếp, phu xe, bán báo, đánh giày
Một viên gạch giữa trời Âu giá rét
Xây nên hồn nước Việt hôm nay
Những câu chuyện trong lao tù Đế quốc
Người dạy ta lòng dũng cảm, kiên cường
Làm cách mạng chớ suy bì, được mất
Đã là người, phải biết yêu thương
Những câu chuyện giữa đời thường giản dị
Người lội đồng chăm chút những mầm cây
Lên trận địa ôm hôn từng chiến sỹ
Thương người dân chưa có bát cơm đầy
Nói làm sao hết tấm lòng của Bác
Nhân hậu, bao dung hết Thảy quê mình
Càng yêu Bác con càng yêu tổ quốc
Yêu những người, vì đất nước hy sinh
BÁC VẪN Ở BÊN MÌNH
Đơn giản vậy thôi, chỉ đôi dép cao su
Bộ quần áo bạc màu, Bác vẫn là Lãnh tụ
Chiếc mũ kaki, che bốn mùa nắng gió
Người có cần chi, ô lọng xênh xang
Người có cần chi, biệt phủ giàu sang
Xe đón, xe đưa, kẻ hầu, người hạ
Người có cần chi đất đai, nhà cửa
Khi dân tình còn nữa đói, bữa no !
Xin đừng nói, suốt đời Học tập Bác Hồ
Bằng những mỹ từ, xáo mòn, trống rỗng
Công bộc của dân mà tham ô, tham nhũng
Thì lấy gì làm gương để dân tin
50 năm thực hiện Di chúc Hồ Chí Minh
Thêm một lần để soi mình thật rõ
Dù ai đó có đôi lần vấp ngã
Hãy dũng cảm đứng lên, Bác vẫn ở bên mình…
Hà Tĩnh tháng 8/2019
Độc giả cùng tập thơ "Xin nguyện cùng Người"
MỘT THOÁNG XUÂN QUÊ
Những thửa ruộng ngấu bùn, chờ sinh nở
Màu xanh lên từ tay mẹ gieo trồng
Cây đào phai e ấp chờ trước cửa
Đang đợi ngày bung nụ đón chào xuân
Phiên chợ quê, ngái mùi hương vị tết
Cây trầm thơm, như nói hộ điều chi
Vĩnh biệt nhé, nỗi đau thời CoviD
Xuân đẫ về, thương nhớ hết chia ly
Ai đi xa, tết này không về được
Xin mở lòng đón đợi tiếng quê hương
Nông thôn mới với bao điều mong ước
Đường rộng, nhà cao, rộn rã công trường
Không còn cảnh, sớm chiều lo chạy bữa
Bao phận người phải khăn gói xa quê
Mẹ vui tết trong căn nhà tránh lũ
Nghĩa Đảng, tình dân, sớm tối đi về
Dẫu chưa phải là mùa xuân trọn vẹn
Covid, covi, vẫn cứ rập rình
Nhưng trai gái, chẳng bao giờ lỡ hẹn
Về bên nhau, xanh ngát những cuộc tình
Tháng 11/2022