Nghệ nhân Ưu Tú Nguyễn Trọng Tuấn, Hội viên chuyên ngành Văn nghệ dân gian, Hội LHVHNT Hà Tĩnh; hiện đang trú tại Thôn 6, Cổ Đạm, Nghi Xuân, Hà Tĩnh; từng đạt Huy chương vàng liên hoan nghệ thuật Kỷ niệm 240 năm ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du (Tác phẩm : Trang kiều vọng mãi ngàn năm, 2015), Huy chương bạc liên hoan nghệ thuật toàn quốc Nối những câu hò (Tác phẩm: Nơi hồn quê hội tụ, 2015). Văn nghệ Hà Tĩnh xin trân trọng giới thiệu Tuyển tập Dân ca Nghệ Tĩnh “Chung lời hẹn ước” của NNƯT Nguyễn Trọng Tuấn do NXB Nghệ An xuất bản qua lời giới thiệu của Chi hội trưởng Chi hội Văn học Nghệ thuật huyện Nghi Xuân- Nghệ nhân Ưu Tú Nguyễn Ban
Làng Uy Viễn quê hương Doanh điền sứ, nổi tiếng kinh bang kế thế Dinh Bình Hầu Nguyễn Công Trứ. Đây là vùng quê truyền thống xưa đến nay có giọng hát hay. NNUT Nguyễn Trọng Tuấn cũng là một trong nhiều người có tầm ảnh hưởng của quê hương.
Từ nhỏ Trọng Tuấn có vận may là ông cụ sinh ra anh vốn là người đam mê nghệ thuât, có giọng hát nổi tiếng trong vùng. Giá như còn sống thì ông sẽ là một nghệ nhân dân ca có giọng hát vàng của Nghi Xuân,
NNƯT Nguyễn Trọng Tuấn
Đúng là ‘ Giỏ nhà ai quai nhà nấy” Trọng Tuấn xuất hiện tài năng văn nghệ, thể thao khá sớm. Thiếu thời là một diễn viên văn nghệ của trường học, được bạn bè, thầy cô yêu quý, một cầu thủ nhí trên nhiều sân cỏ Nghi Xuân. Nhưng vì vận nước vừa rời ghế trường học phổ thông, Trọng Tuấn đã tình nguyện gia nhập quân đội để đến với xứ ngàn Việt Bắc làm nhiệm vụ bảo vệ biên cương phía bắc Tổ quốc. Ngoài việc rèn luyện binh nghiệp , anh còn là diễn viên văn nghệ của Sư đoàn có giọng hát ấm áp đậm đà chất dân ca, một cầu thủ xuất sắc trên sân cỏ Việt Bắc. Năm 1989 hoàn thành nghĩa vụ , Trọng Tuấn ra quân trở về địa phương xây dựng quê hương. Từ đó trên quê nhà anh mới có sự ổn định để phát huy năng khiếu văn nghệ của mình.
Dần dà, sau thời gian lăn lộn với phong trào. Anh không những là diễn viên có giọng hát dân ca đậm đà ấm áp, một diễn viên xuất sắc gặt hái rất nhiều thành công trên sân khấu không chuyên các cấp mà còn là một cây bút viết lời dân ca Nghệ Tĩnh được nhiều địa phương, cơ quan, đơn vị và các trường học mến mộ.Trở thành một tác giả soạn lời mới các tiết mục dân ca, kịch hát.
Tuổi học trò là một cậu học sinh chuyên Văn khá giỏi, phát huy thế mạnh đó đến nay năm 2020 Trọng Tuấn đã có hàng trăm tác phẩm dân ca Nghệ Tĩnh được các địa phương, các cơ quan, đơn vị và trường học sử dụng. Tuyển tập dân ca Nghệ Tĩnh đầu tay của anh là 50 tiết mục chọn lọc, đa dạng về thể loại, phong phú về đề tài, sử dụng các làn điệu gốc và làn điệu cải biên đễ hát, dễ thể hiện. Tác phẩm của anh có nhiều tiết mục đạt giải Huy chương Vàng, Bạc, giải A,B,C của phong trào lien hoan , hội thi , hội diễn cấp Huyện, Tỉnh và Trung ương. Tất nhiên là tuyển tập đầu tay nên một số tiết mục câu chữ chưa thực sự xuất sắc nhưng anh đáng được trân trọng vì là người trưởng thành và vươn lên từ phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng.Hiện nay anh còn là một đạo diễn dàn dựng nhiều chương trình dân ca và kịch hát xuất sắc.
“Có công mài sắt có ngày nên kim” năm 2015 anh được Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam ký quyết định cấp bằng công nhận Nghệ nhân Ưu tú.
Tuyển tiết mục của anh ra đời là cuốn “Sổ tay” tiết mục dân ca Nghệ Tĩnh cho nhiều đội văn nghệ, nhiều CLB dân ca của phong trào xây dựng Nông thôn mới và nằm trong Chương trình Bảo tồn và Phát huy dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Thay mặt Hội văn học Nghệ thuật huyện Nghi Xuân , chúc mừng anh và trân trọng giới thiệu với bạn đọc và phong trào đàn hát dân ca Xứ nghệ.
HỘI TRƯỞNG HỘI VHNT NGHI XUÂN
Nguyễn Ban
* MỘT SỐ TÁC PHẨM TRONG TUYỂN TẬP DÂN CA NGHỆ TĨNH "CHUNG LỜI HẸN ƯỚC"
ĐẠI TƯỚNG CỦA LÒNG DÂN
Thơ: Đặng Quốc Vinh
Chuyển thể và lồng điệu: Trọng Tuấn
Ví: Người ơi vì nước vì dân Người trở thành “bất tử” Thành núi, thành mây, thành sông, bể, ruộng , đồng.Thành mặt trời cho nắng mới trần gian. thành mặt trăng vành vạch sáng soi gương vàng
Tứ hoa: Đại tướng ơi..bao tiếng gọi thiêng liêng của hàng triệu người dân thắt lòng kính trọng, là anh Văn Tổng tư lệnh đầu tiên, người anh Cả của Quân đội nhân dân đã trở thành huyên thoại .Đại tướng của lòng dân Đạị tướng của hòa bình Người là Văn là Võ đức hy sinh.
Như là Bụt là Tiên như Thánh gióng về trời
“Như núi lửa phủ đầy tuyết trắng”
Cả thế giới dõi theo, hàng triệu người đứng lặng
Khi nghe tin Đại tướng “Đi xa”
Chiến thắng Điện Biên năm châu lừng lẫy
Đại thắng Mùa xuân thế giới tôn vinh
Không nao núng trước bạo tàn ,ngang trái
Người làm nên rạng rỡ non sông
Ví: Người ơi..Người chăm lo cho hạnh phúc, hòa bình. Khép quá khứ không hề quên quá khứ. Người là hiện thân của Đức- Tài -Nhân nghĩa, là tinh hoa của dân tộc anh hùng
Đại thạch: Lệ Thủy bừng sinh đức anh tài
Đây Vũng Chùa, Đảo Yến đón anh Văn
Quảng Bình Anh về nơi yên nghỉ..
Thỏa niềm ước ao nỗi lòng
Một trái tim hồng lấp lánh sao
Lấp lánh sao một trái tim hồng
Thanh cao người luôn tỏa sáng..
Hơn cả ánh sao ở đời
Thơ: Ơi Đèo ngang bao huyền thoại trên đời
Nay huyền thoại trở về nơi huyền thoại
Người theo bước Bác Hồ vĩ đại
Làm vì sao tinh tú giữa trời cao
Chuyển ví: Người về với cõi vĩnh hằng về với Vua Hùng với Bác Hồ vĩ đại. nước mắt chúng con tuôn rơi dòng Kiến Giang lại đầy.
Giận thương:
Người về với khúc ruột miền Trung
Nơi khoảng trời của hai đầu đất nước
Sau lưng Hoành Sơn , biển Đông phía trước
Triệu triệu trái tim luôn ở bên người
Nguyện một dạ xin nắm chặt tay nhau
Cả dân tộc tay nắm chặt tay nhau
Quân với dân chung lòng đoàn kết
Xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp
Bảo vệ biên cương …trên thế trận “hòa bình.”/.
****************
MẸ VÀ QUÊ HƯƠNG
Thơ: Hồ Sỹ Trúc
Chuyển thể dân ca Nghệ tĩnh: Trọng Tuấn
Ví: Xa quê lâu lắm chưa về ,nhớ quê,nhớ mẹ bồi hồi ngẩn ngơ
Tứ hoa: Bỗng thẫn thờ nghe câu hát quê hương đêm tuyết lạnh đau đáu niềm thương nhớ mẹ.Rong ruổi muôn phương đời trai chưa nhỏ lệ, giọt nhớ giọt thương lòng con chợt.. nghẹn.. ngào
Bài hát lời ru dòng sữa mẹ ngọt ngào
Ôi câu hát giọng ai ca thương thế
Nhớ quê hương hồn tôi xao xuyến
Thủa ấu thơ tiếng sáo chiều mênh mang
Nhớ những con đường vui chơi ngày thơ bé
Trong vườn Xoài, vườn Khế ,mấy gốc Na
Ôi quê hương ánh trăng vàng hương cau thoang thoảng
Ngọt ngào sao câu hát quê hương
Ví cao: ờ…ơ Mẹ về nón lá nghiêng che, câu hát năm xưa bao ân tình da diết
Mẹ và quê hương thắm đượm nghĩa tình,theo suốt đời con dù non mòn biển cạn
vẫn không đổi dời
Khuyên: Một đời mẹ đã đi qua chiếc cầu tre nhỏ
Gió mưa bão táp nắng rát phủ cả đời
Tóc bạc bởi tuyết sương đêm đông dài giá lạnh
Với manh áo vải năm tháng đã sờn phai
Mẹ vất vả gian nan chăm đàn con trẻ
Nhịp cầu tre vết chân trânkhông mỏi
Dòng lệ tuôn rơi nước mắt mẹ “cuộc đời”
Đau lòng mẹ nỗi đau chiến tranh đầy khốc liệt
Các anh ra đi mãi mãi không về
Đục trong mãi bến mê dòng đời tuôn chảy
Ví chuyển điệu : ờ ơ..Lời ru của Mẹ à ơ cùng con rong ruổi tháng ngày lớn khôn,
qua sông phải biết nhớ đò. Mẹ như thân cò lặn lội âm thầm gian truân ,nâng bước
đời con từ lời ru của mẹ, khúc hát đưa nôi con nhớ mẹ ngàn đời.
Giận thương: Câu hát mãi cứ bâng khuâng
Nghe vang vọng nơi xa quê hương
Ở chân trời đêm đông giá lạnh
Mẹ và quê hương trong con bừng sáng mãi
Muôn trùng xa con nhớ mẹ với quê nhà./.