NHỚ MÙA

                                                                            Truyện ngắn 

Lão Phục quần xắn ngang bẹn, lội bì bõm trên ruộng lúa đã ngả sang màu vàng óng. Ơn giời, năm nay lúa ngậm đòng sớm, hạt lúa chắc mẩy, nâng lên nghe nặng trĩu tay. Lão vắt chiếc áo ngang vai, để mặc cho ánh nắng thiêu đốt châm chích trên da thịt. Lão thè lưỡi, nếm mùi vị của những cơn gió trườn tới từ bên kia bờ sông.Tự nhiên, lão thèm cái cảm giác mặn đót thấm rượt trên khoé môi thâm xì, mốc vếu. Ngày  còn là chàng trai vâm váp, lão cởi trần làm việc quần quật như một con trâu đực. Lúc lưỡi lão thấm mặn vị chát, ấy là khi trời gắt nhất. Xoa xoa hai bàn tay to bè lấm láp bùn đất lên vạt cỏ, lão ăn liền năm bát cơm, uống hết một ca nước lã rồi úp mặt nằm bên vệ đường đánh một giấc thật sâu. Ấy thế mà lão Phục khoẻ như vâm, bệnh tật bỏ lão mà đi, không thể gì công phá được tấm thân màu đồng hun rắn chắc của lão.

Lão gắn bó với đồng đất này từ khi mới nứt mắt. Ấy là khi lão mới biết ngồi, cha mẹ  đã đặt lão trong chiếc cũi tre bên ruộng lúa, miệng ngậm chặt chiếc ti giả. Lớn hơn một chút, khi cu vẫn lòng thòng chưa biết chi, lão đã theo đám trẻ bắt châu chấu. Khi chiều xuống, mặt trời sà thấp, tròn như chiếc bát úp, lúa gắt nhòn thành từng vuông nhỏ, ấy là lúc thích hợp nhất để lũ trẻ tìm bắt chấu chấu.Lão thấp đùn đũn, nhúng nửa thân mình xuống lớp bùn đen sánh đặc. Mỗi khi chụp hụt một chú châu chấu cánh xanh béo mỡ, cái đầu cáu cợn của lão trượt xướt trên mặt bùn thơm nưng nức. Ôi chao cái mùi nưng nức, cái mùi thơm sánh vị mật ong của mùa hoa chim chim! Cái mùi như thể là da thịt người đàn bà mà thằng cu con như lão hít hà hằng đêm.Khi trời xâm xấp, bầy trẻ đen nhẻm xoa hai bàn tay lên vệ cỏ nhóm lửa. Những xâu châu chấu dài được tút ra từ từ, nướng vàng bưm trên những đụn rơm cháy loe cả mép. Trong khoảng không gian ngọt lừ hương lúa chín, mùi vị của châu chấu bén lửarơm rạ thơm ngầy ngầy. Mùi vị thì  ngon không thể tưởng.

Ấy thế nên, lão mê cái vị mặn chát nơi đầu lưỡi…mê cơn gió chiều rười rượi từ sông tràn về. Mê cả cái nắng như châm chích tận cùng thịt da. Cả đời lão ăn sương mặc nắng, nhưng, vợ con lão vẫn không hết nghèo. Ba đứa con gác bút đều bươn ra thành phố. Thằng cả làm công nhân dày da cho một công ty liên doanh. Thằng hai phụ bán hàng trong một quán cơm bình dân. Đứa út năm nay mười bảy tuổi, mới chân ướt chân ráo lên thành phố, chưa tìm được việc làm nên phụ anh chợ búa và bán trà đá vào ban đêm. Không đứa con nào của lão chịu ở nhà thay lão việc đồng áng. Mà cả làng lão, nói không ngoa, giờ chỉ còn người già và trẻ nhỏ. Đám thanh niên chíp hôi lớn lên là đi. Đi. Không cần biết là đi đâu, chỉ cần thoát cảnh đi sau lưng trâu bò và lội bì bõm trong đám bùn sình đen.

Lão Phục giang rộng hai cánh tay, hít hà mùi  lúa chín thơm ngọt lưỡi. Trong làng, ai cũng cho là lão hâm, hâm tỉ độ. Ai đời có người như lão, cứ xuắn lấy đất bùn. Nông thôn bây giờ đời sống cao, sáng sáng người ta ới nhau đi bộ, đánh bóng bàn, cầu lông. Kẻ bần hàn nhất cũng rủng rỉnh điếu thuốc lá thơm dắt tai, ngồi tréo chân trên bộ ghế đá trưng giữa sân, rót nước chè. Nhìn thấy lão Phục phăm phăm cây cuốc trên vai, chúi mặt xuống đường đi ra ruộng, kiểu gì cũng bị nói róc nói rỉa. “Ôi dào, thời buổi ung thư nhiều hơn bạc lẻ, giờ còn ngồi với các bác chứ biết đâu ngày mai ngày kia ngồi sau đĩa xôi, con gà! Tội gì chưa mở mắt đã đồng với áng…”. Lão Phục vờ như không nghe thấy. Lão cố đi thật thẳng, bước thật nhanh để ào xuống đồng đất mà lão biết chắc ở đó, lão có thể vục nửa thân mình trong đất bùn mát lạnh.  Ấy thế nhưng, hai bàn chân có những ngón chân to bè, choãi ra như quả chuối ung  của lão cứ dính chặt xuống mặt đường. Những ngón chân mà ngày xưa, rất hiếm khi được rửa ráy thơm tho, đặt trong  những đôi dép lê xanh đỏ. Những ngón chân bám rễ bùn sình, không quen sạch sẽ, không quen guốc dép…Ấy thế nên, đôi bàn chân của lão Phục chậm chạp, vụng về khi đi trên những đoạn đường  bê tông láng bóng. Vì vậy, những lời khó nghe và không nên nghe, lại vèo vèo bay vào tai lão. Lão chép miệng. Thây kệ, bọn không công lắm điều lão đây không thèm chấp!

Chiều nay, tâm trạng của lão không được vui. Lão vừa cãi nhau với bà vợ lắm điều của lão. Mà, bà ấy đúng là lắm điều thật. Ngày trước đâu có thế. Vợ lão nổi tiếng chiều lão, một mình hai mình, không bao giờ dám cãi. Vậy mà bây giờ, khi đầu đã hai thứ tóc, bà ấy lại dám ngang nhiên cãi lại lão. Lúc đầu, vợ lão còn nói nhỏ, không hiểu ma xui quỷ khiến thê nào, bà ấy chống nạnh đứng giữa sân, nói như  để  cho cả làng cả nước nghe:

- Tôi là tôi nói cho ông hay nhé, tôi không kham nỗi ngần ấy đồng đất nữa đâu nhé ! Vì nghe theo ông, chiều theo ông mà bao năm nay nhà mình vẫn cứ nghèo rớt, không sắm nỗi cái gì ra hồn…

Vợ lão quạt nón phành phạch, miệng thở như lò kéo. Mái tóc bạc gần hết bung ra, rối bết trên tấm lưng đã bắt đầu gù xuống. Rồi bà ngồi chuầy ra bậc tam cấp lát bằng gạch nung mòn vẹt:

- Ông tính xem, còn ai giữ ruộng như nhà mình nữa không?.Bà Lam, bà Tính ngay cuối ngõ kia kìa, kiếm cả trăm ngàn trong vài tiếng. Mà ông biết họ làm gì không ? Rửa bát, dọn bàn, trông trẻ… Mỗi tháng vị chi kiếm được hơn năm tạ lúa. Hơn năm tạ đấy, ông biết không…!

Giọng bà vợthe thé, chanh chua hơn cả những kẻ bán tép tôm ngoài chợ. Bà nói một mạch, nói xìu cả nước miếng, nói không để lão kịp phản ứng. Lão ngồi chịu trận rồi buồn bã xách điếu cày ra đồng, ngâm hết cả hai bắp chân xuống ruộng . Cảm giác như có bàn tay mềm mại vuốt ve hai bắp vế, làm dịu nỗi ấm ức trong lão. Đúng là đồ đàn bà…Cái đồ không biết trước biết sau…Cái đồ…Lão hậm hực chặt cả hai bàn vào đám không nhão nhoẹt! Lão chửi thầm.Sao bà  không còn nhớ ngày chân ướt chân ráo về làm dâu nhà lão? Cái thuở cơ hàn cơm độn khoai cũng không có mà ăn. Đồng đất không đủ chia, lão phải khai hoang đám ngoài rìa nghĩa địa. Mỗi lần đánh trâu xuống đồng, khi đất đã tơi mịn, lão bắt được cơ man nào là cá trê ngạnh kim. Những chú cá trê đen nhẫy, hai ngạnh kim sắc ngọt giương giương sẵn sàng ứng chiến. Lão được xem là kẻ sát cá, nên từng con, từng con một nhanh chóng chui vào oi của lão. Những chiều hời như thế, cả gia đình  năm người nhà lão được bữa xuýt xoa. Nồi cá trê kho khế sôi lịch chịch, mùi thơm xuắn quyện trong mùi khói rạ nồng ấm. Ba đứa trẻ  cùng mụ vợ lão thít thà mùi thơm của cá, mùi chua của khế rồi ríu ran xì xụp bên chiếc mươn đặt cạnh đống than đỏ rực. Ấy thế mà bây giờ bà ấy phụ, đổ vấy vì lão, vì đồng đất  mà vợ chồng bà mãi không khá lên được.Lão Phục vục tay xuống bùn. Cả gương mặt thô rắn  của lão nhoè trong ánh sáng vụn vỡ. Từng mảnh  nhăn nhúm, cong vêu trên đồng đất màu đồng hun. Chiều xuống dần trên cánh đồng vàng rực, trải ngút dài tận chân trời  tít tắp!

Bà vợ lão Phục dọn cơm chiều trên chiếc mươn đã lên nước, bóng loáng. Không hiểu để nịnh chồng hay bắt đầu một câu chuyện mới mà bữa tối hôm nay có hẳn một cút rượu trắng, đĩa chuối xanh kèm rau diếp cá và một chân giò luộc nhừ, nóng hổi. Bên thềm, con mực liếm liếm cái mũi ướt mèm, rồi thè lưỡi nhễu cả nước miếng, điệu bộ hết sức thèm thuồng. Khi lão Phục nhấp một ngụm rượu, với tay chấm miếng giò trong đĩa muối trắng trộn chanh ớt, đuôi con mực ngoáy tít lên. Vợ lão e hèm, dẫm dẫm chân doạ con mực, nhìn lão nhỏ nhẹ:

- Ông nó à, tôi nghe nói máy gặt liên hoàn đã được thằng Tư con lão Thinh đưa về từ tối qua. Nhà mình ở giữa xóm mà xem chừng thông tin mù tịt, ông nó à! Nghe nói hồi đêm người già trẻ con cả xóm chạy sau con bọ hung khổng lồ xem nó nuốt lúa.  Ái chà chà, chỉ nghe nói thôi mà đã khiếp, ông nó à. Một ngày nó nuốt cả trăm sào chứ chẳng chơi đâu. Mà nó nuốt rồi ấy nhá, coi như ruộng sạch trơn, mùa sau chỉ cần rủng rỉnh là có lúa để ăn!

Vợ lão ngôì chồm hỗm trên ghế, vừa kể vừa gắp thức nhắm lên bát cho chồng. Đáp lại lời bà chỉ có tiếng nghiền nghe roàn roạt. Bà vợlão nhẫn nhịn, hạ giọng:
- Giờ mình tính sao, ông?

Lão Phục nuốt miếng chuối xanh nghe đánh rót trong cổ họng. Lão ngưng ăn, gác ngang đôi đũa trên bát cơm còn lưng lửng.

Nghe chừng không còn đủ kiên nhẫn, vợ Lão chống đũa, dợm người trên ghế, mặt phừng  phừng :

- Tôi nói cho ông biết nhá, làng trên xóm dưới bây giờ người ta thuê hết. Thuê cầy cấy, thuế gặt tuốt, thuê cả xe chở lúa về đến tận nhà. Chẳng ai còn dại mà sấp mặt xuống  ruộng…Bé bằng vòi nước như con bà Lan cuối xóm ngày cũng kiếm đủ cho mẹ nó cày cả sào ruộng. Ông cứ thế này thì….

Mắt bà vợ ngân ngấn nước. Ô hay con đàn bà này! Chẳng phải mụ vừa dợm người qua bóng lão? Chẳng phải mụvừa đay xa xả, vừa riết róng đó sao? Ức quá thì lão rủa thầm cho hả, chứ người vâm váp như lão lại mềm oặt trước nước mắt của đàn bà, nhất là đàn bà cùng giường với lão. Lão Phục bỏ mâm cơm đứng lên. Ra bàn nước, lão bắn liền ba điếu thuốc lào. Lão phủi thui lời vợ nói trong tiếng rít sồn sột của ống điếu. Hơi thuốc phả ra hai lỗ mũi, ám trên mái đầu rối bù của lão rồi vênh váo phết một đường cong như dấu hỏi lên trần nhà  thô kệch với hai hàng cầu phong, ray mèn mốc mối.

Vợ lão lui cui dọn chén đĩa. Tiếng bát va, tiếng thìa muỗng lóc xóc cho thấy nỗi ấm ức đang bám riết lấy bà. Thây kệ. lão Phục áo vắt vai, quần xà lỏn bước ra ngõ. Trời đất có dịu đi nhưng cảm giác vẫn rất ngột ngạt, nóng bức. Nông thôn mới nên đường bê tông, tường bê tông, hấp nhiệt cả ngày phả ra hơi nóng hầm hập. Người dân khắc phục cái nóng bằng hàng rào xanh, đường hoa, ngõ hoa nhưng vẫn không làm giảm được cái nóng lên đến 40 độ.

Vo tròn cái áo như vỏ đỗ, lão Phục đi ra đồng. Chỉ có ở đồng, lão mới cảm thấy lòng mình thư thái. Lão ngồi trên bãi cỏ, nghe tiếng côn trùng dạo những bản nhạc, âm thanh riết róng như của kẻ đang ngây ngất trong men tình. Gió từ bờ sông dàn dạt thổi về, nghe rõ mùi vị mằn mặn nơi đầu lưỡi. Lão nếm thấy vị mặn của mồ hôi trên cơ thể khi lão đang còn là một chàng trai cường tráng. Ăn vèo năm bát cơm, cày vèo năm đám ruộng, nhảy ùm xuống sông tắm táp là công việc thường nhật của lão. Dấu chân của lão dày ken cả đồng đất này. Nơi đâu lão cũng cảm thấy hơi thở phập phồng quen thuộc của gã trai ăn đồng nằm bãi…!

Ấy thế mà mấy năm nay, người nông dân  ăn sương mặc gió như  lão không còn việc để làm. Sáng sáng, thay vì đánh trâu ra đồng, người trong xóm lão túm tụm uống nước chè, tán chuyện gẫu. Những đôi chân với móng chân khê vàng, gót chân ám mùi bùn đất nay được tuốt duỗi rồi sơn lên thứ nước sơn đểu với màu đỏ choen đỏ choét. Bây giờ dịch vụ làm đến tận nhà, chỉ cần alô là ngay lập tức có người chăm sóc. Nhìn cái cảnh quì dưới chân dũa dũa, tô tô, khách hàng thì nhai nhóp nhép hoặc đánh bài tiến lên, cười nói nhí nhố, lão Phục ức chế không chịu nổi. Thế thì khác chi cảnh người trên kẻ dưới, khác chi cảnh mà lão đã từng nhìn thấy trong nhà những ông này bà nọ ngày lão đi ở đợ ? Mà, đ…ếch phải là thế ! Là thế sao được khi con mẹ nhà Hân cầm sào khua từ đầu nhà đến cuối nhà không có một tiếng động, ấy thế mà cũng dám ghếch chân cho người ta mài mài, dũa dũa ! Còn nhà thằng Duẫn ngay đầu xóm cao vút đến tận trời, trong nhà sắm sanh từ tivi 38in đến máy hút bụi cầm tay nhưng cả vợ và chồng bán mặt đường nhựa từ sáng cho đến tối mịt mới về. Anh chồng  mua chó thịt, năm bảy cái đầu chó giơ răng sau rọ xe máy, vừa gớm giếc đáng sợ, vừa nghe chua xót đến não nề.  Mụ vợ làm nghề đồng nát, nhặt nhạnh từ lo bia đến xấp giấy loại…Nhà to ngất ngưỡng, tiện nghi bóng loáng nhưng vợ chồng nhà Duẫn quanh năm hít khói xe tải, xe khách. Ôi dào, thời buổi bây giờ chả biết thế nào mà lần! Không nói đâu xa, chỉ loanh quanh cuối ngõ đầu ngõ như cái xóm nhà lão mà đã có đến lắm cái kiểu sống, kiểu kiến tiền. Kẻ giàu nứt tường nứt sân thì tham lắm, việc gì nhìn thấy tiền là đổ sống đổ chết nhào vô. Như cái nhà thằng Duẫn ấy, năm lần bảy lượt té xe cho dập cả bánh chè, đi vèo cả hàng tiền đạo nhưng vẫn bám riết cái nghề kinh khủng ấy. Nhiều bận, đi ngang xe chở chó của thằng cha Duẫn, vô tình lão nhìn thấy nước mắt vằn đục từ một con chó cái, vú đang căng nẫy sữa. Ôi chao cái nghề! Cái nghề thật hay ho của những kẻ dị ứng với bản tin thời sự, nói không với sách vở, cầm bút khó hơn cầm xì gà! Lão Phục thấy chướng. Mà bây giờ, cứ bước ra khỏi ngõ là lão đã ức không chịu nổi. Kẻ không có xu dính túi thì rễnh rảng thời gian, ngồi nói như tướng thánh. Đàn bà thì sợ nám da,ám bùn. Đàn ông thì chặc lưỡi, biết đâu ung thư đang làm tổ, thôi thì làm cũng chết mà không làm cũng chết! Ấy thế nên, họ đổ lên phố, làm những việc ít nắng ít mưa. Đến mùa, chỉ cần ấn nút. Máy cày máy phăm chạy vèo vèo. Nửa tiếng sau ruộng đã được cày xới,tơi mụn. Thuốc diệt cỏ dịch vụ đưa đến tận nhà, bao luôn cả việc phun và gieo cấy. Các bác các cô các chú cứ việc uống nước, đánh bài,chờ đến ngày lúa chín. Mọi việc đã có dịch vụ lo!

Lão nuốt khan trong họng. Mả cha bay chứ! Ai đời người làm ruộng mà lại không bám chân trong bùn đất? Ai đời đi rửa bát thuê, trông trẻ, chạy bàn để lấy tiền thuê người cày cấy?.Ai đời cái phố nhỏ như lòng bàn tay, chưa đi đã hết mà nhà nào cũng nhắm đẩy con đẩy cháu, đẩy bà đẩy ông lên đó làm thuê? Đi nhấn nhá một vòng quanh khu phố đó, chỉ thấy rặt người nhà mình. Mà nói quả không ngoa, lão mà không đổ sắt đổ thép xuống chân thì mụ vợ nhà lão cũng đã cẩu bay lão lên trên phố. Trong cuộc giằng co quyết liệt ấy, lão cũng không tự vỗ ngực là mình đã toàn thắng. Có, mất mát tổn thất không tránh khỏi, nhưng chung quy lại, lão vẫn rừng rực nhuệ khí.  Lúc đầu, lão kiên quyết không bán con trâu đực. Lão hỏi, làm nông không có trâu bò thì lấy tay mà bới à ? Mụ vợ Lão quắc mắt “Ông khùng vừa thôi, làng trên xóm dưới người ta chuyển đổi hết cả rồi. Trâu nuôi cả năm giời chỉ dùng sức có mấy ngày. Mà bây giờ nông thôn mới, người ta kêu mình phải chỉnh trang nhà cửa, chuồng trâu nằm chình ình trước sân, coi răng được?”. Trước đòn đánh dai dẳng và quyết liệt của vợ, lão phải bán con trâu bạc. Lão bán con trâu bạc, bán mà lòng rưng rưng mất mấy tuần. Thương con vật đã gắn bó với lão ngót ngét mười ba năm. Khi lái trâu dắt con vật ra khỏi chuồng, nó ngước mắt nhìn lão, chân lừng khừng không bước. Lão vỗ vỗ vào hai bắp vế mang ách của nó, giọng đắng đót “Tao không còn cách nào khác, mày đi đi…”. Con vật gặc gặc đầu ra điều hiểu ý chủ, câm lặng và lầm lũi  …

Một bận, lão dắt con trâu đen ra đồng.Trâu vừa quàng ách, chạy chưa được ba đường cày, vợ lão ở đâu lù lù đứng trên bờ ruộng. Lúc đầu, bà đứng lặng nhìn lão làm. Khi nắng bung đầu thì bà  xót chồng, chạy ra giữa ruộng làm toáng lên “Nhà người ta ới một tiếng, máy chạy xình xịch…Ới tiếng nữa, lúa mọc xanh đất. Ông có sức thì ra đại lý bán xi măng của thằng Hải cò ngoài thị trấn mà bốc vác. Một buổi  đủ cho ông thuê cày cả năm giời đấy, ông biết không?”. Lão nổi khùng, tấp trâu vào bờ, tháo mũi trâu đập cho nó chạy “ Bà thích thì bà đi mà làm nhé ! Hải cò hay Hải sâm thì ông đây cũng thây kệ nó nhé! Bà đúng là…”. Lão dợm miệng, định nói bừa một câu tục tĩu. Lão muốn chửi vung lên cho thoả những ấm ức bao ngày. Nhưng, lão kìm được. Nghĩ cho cùng, bà ấy cũng vì lão, lo cho cái thân già của lão. Nhiều bận, vợ lão nhắc khéo, rằng đầu ông bới tùm lum lên cũng khó tìm được sợi còn đen. Rằng, sức ông không còn như ngày trai tráng, tham nó vừa thôi không ngã quỵ có ngày cho coi!

Bà vợ Lão độc miệng, lời nói  nghe  ra chẳng thơm tho gì! Sức lão ấy à, còn bằng mười lũ thanh niên ăn trắng mặc trơn, ẻo là ẻo lẻo. Lão cá rằng, ở cái tuổi đầu năm, lão đủ sức phăng phăng trên đồng đất cả ngày không biết mệt. Hít hà cái mùi ngầy ngậy, ngái ngái của bùn đất, lão có cảm giác như hai lá phổi của lão nở căng ra. Đâu như  trên phố, hít vào nghe sặc mùi khói xe… Hơi thở  nghe nặng chình chịch.

Gió từ sông Ngàn Phố trấp trưởi tràn qua mang theo vị ngọt của nước. Lão Phục quăng mình xuống bãi cỏ, áo gấp trên đầu. Lão nằm thẳng đơ, cố ghìm hơi thở thật nhín trong lồng ngực. Ui chao, lão nghe rõ lắm. Tiếng dế gọi bạn tình rỉ rả ngay bên người lão. Một chú dế mèn lưng bóng láng,lưng cong khùm, bộ cánh dài rung rung theo điệu hát. Tiếng hát rỉ rả, tan loang  trong bầu không khí thơm nồng, dịu dịu. Lão Phục nhắm mắt. Giấc ngủ đến với lão, nhẹ như  lão đi dăm bảy đường cày. Bất giác, lão nhoẻn miệng cười. Nụ cười chở cả mùa xuân làm sáng bừng gương mặt của lão!

Mùa đến.

Lão Phục nằm nướng trên giường, cả người mỏi nhừ như có ai dần. Lão nghe tiếng dép loẹt quẹt, nghe tiểng chổi tre khua trên sân gạch lúc nào cũng sạch bong. Tiếng bà vợ nhỏ to với bác hàng xóm, lão nghe câu được câu mất:

-  Thì em cũng đã nói trước với ông nhà em rồi! Dưng mà cái đầu ông nhà em ấy, cứng hơn cả cối đá thanh. Bữa nay thì em quyết…Máy chạy  nhà bác xong thì đến lượt  ruộng nhà em. Máy chạy vèo một cái, kêu xe chở tuốt về nhà…Ấy mà, ông nhà em ôm rơm nặng bụng, bảo, làm ruộng mà bỏ tiền ra thuê tuốt thì trả quách nó đi. Em bảo, là ông nói đấy nhé? Ông nhà em nghe thế thì im re. Bác tính, một tháng cô Lành, cô Hương dọn bàn cho quán bún chả, làm việc bốn tiếng buổi sáng mà được những 5 tạ thóc. Làng mình bây giờ đổ lên phố hết, người có sức thì bốc vác, chạy hàng. Người không dư dả cho lắm thì chạy bàn, vặt lông gà vịt, bán nước mía, kem ly…

Vợ  Lão vừa nói vừa thít thà trong miệng, điệu bộ như đang đứng trước cổ bàn nghi ngút thức ăn ngon mà không phải trả một cắc một hào nào. Đồ đàn bà.. Lão chửi thầm trong cổ, rồi lại cố dỏng tai lên để nghe.Vợ Lão thì thầm :

- Mà em tính đợt này em cũng lên trên ấy, xin một chân rửa bát hay chạy bàn. Một tháng lương bèo lắm cũng dư trả cho công xá thuê khi mùa đến. Bây giờ máy móc hiện đại thế, mình không theo cũng không được. Nhỉ, bác nhỉ!

Lão  nhắm nghiền mắt. Những lời ấy lão nghe quen lắm. Đã bao đêm vợ lão tỉ tê về cái việc lên phố làm thuê thay cho đổ sức trên đồng đất của mình. Mỗi lần nghe vợnói, lão lại gạt phăng đi. Nghĩ đến cảnh lom khom bê đĩa lòng xào, đĩa sau sống, dạ rối dạ rít khi khách gọi...Nghĩ đến cảnh nhúi nhùi trong góc bếp, ăn vội ăn vàng đồ thừa thẹo để kịp chạy bàn…Nghĩ đến cảnh ngày mùa mà chân tay khô rọc, không lấm láp, không chảy mồ hôi là lão lại giận sôi lên. Dẹp, dẹp. Trong cái nhà này không có thuê mướn. Vợ lão im trơn. Nhưng, nghe cái điệu kéo dép loẹt quẹt trên nền gach, lão biết vợ lão không phục…

Lão lật qua lật lại trên giường. Bản tính siêng năng, tiếc công tiếc việc lại dư thừa sức lực, giờ nằm thế này lão nghe như có kiến bò. Lão mở mắt, nhìn trân trân lên trần nhà. Ký ức những ngày mùa đến chầm chậm lướt qua đầu lão. Ấy là những ngày nắng heo hãi, vờn vợn trên những mái lá, những vòm cây. Những ngày cánh đồng lúa thơm nưng nức, chảy vàng như một bức tranh rực rỡ. Những ngày mà người cầm cuốc cầm cày như Lão Phục  tự thưởng cho mình bát cơm xới đầy có ngọn. Bát cơm ấy là bát cơm gạo mới, được gặt ở khoảnh chín nhất. Những thúng lúa đầu tiên được trau phơi, gấm gẩy sẫy sàng để rồi nặng tay vục những vục thật đầy, nấu hơi ráo nước, đốt thêm ít mồi rơm để có cơm cháy xém. Bưng bát cơm ngang miệng, kẹp thêm vài con cá bống kho tiêu, nghe mùi thơm dậy mũi của mùi cơm gạo mới, ấy là mùa đến! Mùa đến. Nghe bước chân rưng rưng vội vàng. Nhà nhà náo nức dậy từ khi gà chưa gáy, tranh thủ gặt để tránh nắng. Lúa chất thành đống, trĩu hạt. Người người í ới gọi nhau, đổi công xá, mượn bò trâu. Cánh đàn bà con gái được ưu tiên về sớm, tạt qua chợ mua thêm cân thịt, mớ rau. Chợ ngày mùa ai cũng vội vã, mua bán thấm thắt, không kỳ kèo thêm bớt.Mùa đến.Làng vui như trẩy hội. Tiếng xoành xoành của máy tuốt đạp bằng chân rền vang khắp các lối ngõ. Trâu bò nghễnh ngãng no kềnh bụng tránh nắng dưới những rặng tre xanh tốt. Trẻ con đầu trần lội bì bõm trên các ruộng lúa đã gắt nhòn để bắt châu chấu. Thi thoảng, gặp các bà  già đi nhặt lúa sót. Quang cảnh thật sống động, thật vui mắt. Ôi chao, cái ngày xưa ấy ! Lão nghe đau nhói trong ngực, nghe ruột xuắn từng khúc.

Lão lồm cồm bò dậy khi mặt trời đã đứng bóng. Tay chân lão thừa thải, không biết nên làm việc gì vào cái buổi sáng khi mùa đến. Vợ lão đậy sẵn lồng bàn có bát cháo cá bốc khói …Lão nuốt không trôi. Lão bỏ dở bữa ăn sáng, lộc tộc chạy ra ngõ. Vợ lão đã đạp xe đi từ lâu lắm. Đằng xa, lão nghe tiếng máy gặt chạy xình xịch. Lão đứng nép một góc, nhìn con quái vật liếm, ngoạm cả vạt lúa to tướng. Rồi nó cong đuôi, xa xả thải ra những đụn rơm lớn. Lúa chảy vào họng, tràn vào những bì to đã đựng sẵn. Trên bờ, đám người ngồi đứng lao nhao. Bọn họ nói đủ chuyện tầm phào, trên trời dưới biển. Nhiều bà tranh thủ đi bộ, đợi nhận lúa để thuê xe chở về. Đúng như mụ vợ lão nói, chỉ cần ấn nút là lúa về đến nhà. Máy gặt chạy trước, mày cày đã xình xịch theo sau. Loáng cái, cả đồng đất rộng được lật xới, đỏ au. Lão nhớ đến lời vợ lão đay “ Ôi giời ơi, thời đại 4.0 rồi mà ông còn muốn con trâu đi trước cái cày đi sau là sao,  hở ông? Ông làm mười ngày không bằng cái ấy nó phăm một buổi. Người đâu mà…”. Lão nuốt nước miếng đánh ực. Cục tức to bằng nắm tay cứ trượt lên trượt xuống nơi cần cổ của lão. Mẹ cha bay chứ. Máy phăm máy gặt chưa đến mà bay đã phủi cái nuôi bay bao ngày! Mà có nữa thì cũng phải è lưng làm thuê kiếm tiền đút vào bụng nó. Không có xu hào đút vào ấy à, còn khuya nó mới phăm, mới gặt cho  ấy nhé!  Mà bây giờ chường mặt ra đường, kiếm tiền thuê cày thuê cấy, lão không làm nỗi!Lão nuốt khan trong cổ họng. Lão dấm dắng, bứt rứt, quay cổ vặc lại  “Thế ông mày phải ngồi chơi xơi nước à? Sáng tổ tôm chiều cờ tướng à?”. Bà vợ lão nhỏ nhẹ “Không, không…Thiếu gì việc cho ông làm. Ông nghe tôi, mở cái tiệm hớt tóc nam hay bán nước mía, nhặt nhạnh tháng còn chạy về dăm tạ thóc. Người ta làm ối ra đấy, làm từ lâu rồi cơ! Ruộng đồng ông để đó tôi lo. Bây giờ làm ruộng khoẻ re chứ đâu như hồi tui mới lấy ông !”. Bà cười. Nụ cười hẳn là nịnh nọt. Lão quắc mặt. Bà vợ biết ý lẩn nhanh xuống bếp, áo lùa soàn soàn nghe ức không chịu nổi.

Mặt trời đã đứng bóng. Phía tít đằng xa, từng đoàn chim se sẻ sà thấp, ríu ran. Trên bờ, xe tải chở lúa nổ máy nối đuôi nhau vào làng. Vợ lão loắn xoắn , nói cười như ngô nổ. Loáng cái, hai sào ruộng nhà lão đã gặt xong. Lúa chất gọn ghẽ trên thùng xe, bà vợ thuận chân leo lên buồng lái. Xe nhấn còi, phịt khói chạy tưng tưng trên đường nội đồng vừa đổ bê tông trơn láng.

Chỉ còn mình lão Phục bên gốc cây ngô đồng. Lão nhìn thân cây xù xì, gai nổi lên như đầu mụn. Đáng ghét.  Là lão chửi cái mụ vợ nhà lão ấy. Nhìn cái mặt mụ  khi chui tọt vào khoang lái, nó tưng tửng , nó hợm dị làm sao!…Lão dẫm chân bem bép. Hai tay lão xuắn vào nhau kêu răng rắc. Đồ đàn bà phải gió! Đồ chết dầm, chết dẫm…Ông thì…

Trưa ấy, lão không về nhà. Lão đánh một giấc đẫy mắt trên đồng đất còn nưng nức mùi lúa chín. Cả người lão như được ướp trong hương thơm sánh lịm. Lão úp mặt xuống đống  rơm rạ mà máy gặt vừa phun ra chưa kịp đốt. Ôi chao, cái vị mật ong mùa chim chim quyện nồng nơi đầu lưỡi, ngấm vào từng thớ thịt vồng căng, làm sống dậy kẻ trai vâm váp trong con người lão.

Trong mơ, lão thấy con trâu bạc thè lưỡi dài ấm nóngphết lên đồng đất những  sắc màu rực rỡ!Lão thấy, vợ lão cun cút đội lên đầu bữa cơm trưa có cá trê đồng kho khế, chân trần men theo bờ ruộng ời ời gọi lão.

Và. trong sắc chiều vàng ửng, hai  mái đầu len khói chấp chới, loang tan!

                                                                    Tam Đảo tháng 5/2019

                                                                                 T.P.S