TUYỂN TẬP PHAN LƯƠNG HẢO

              Nhà viết kịch Phan Lương Hảo sinh năm 1928 tại xã Bùi Xá, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh và qua đời năm 2003 tại Thị xã Hồng Lĩnh. Là tác giả sân khấu, ông rất tâm đắc với đề tài lịch sử của quê hương, dân tộc. Những vở kịch thành công của kịch tác gia Phan Lương Hảo đều gắn với các nhân vật lịch sử, phản ánh những sự kiện lịch sử lớn lao của quê hương và những nhân vật lịch sử ở trên mảnh đất Hoan Diễn hào hùng.

Phan Lương Hảo viết khá nhiều thể loại: kịch nói, kịch thơ, kịch hát, cải lương, chèo nhưng tâm đắc nhất vẫn là thể loại kịch hát bắt nguồn từ dân ca Nghệ Tĩnh. Hầu hết các tác phẩm viết ra của ông đều được in ấn, dàn dựng và biểu diễn tại địa phương cũng như trong cả nước. Tuy nhiên, nói đến Phan Lương Hảo, người ta vẫn thường nhớ tới bộ ba tác phẩm tiêu biểu nhất: Cô Tám, Mai Thúc Loan, Xôn xao rừng quế.

Năm 1965,  Phan Lương Hảo sáng tác vở Theo bóng nghĩa kỳ, một vở cải lương về đề tài lịch sử, được Đoàn cải lương Hòa Bình dàn dựng và biểu diễn khá thành công. Năm 1972, ông viết Cô Tám, vở kịch thơ về một nữ tướng của Phan Đình Phùng trong phong trào Cần Vương kháng Pháp, Đoàn kịch Hà Tĩnh dàn dựng và công diễn rộng rãi, được công chúng hoan nghênh. Đến năm 1984, ông viết vở Khúc ca rừng vải (sau đổi lại thành Mai Thúc Loan) đưa lên sân khấu kịch hát nhân vật lịch sử anh hùng Mai Hắc Đế. Đây được xem là vở diễn đầu tiên thể nghiệm một loại hình kịch hát về đề tài lịch sử, tiết mục đoạt Huy chương vàng của Đoàn kịch hát Nghệ Tĩnh tham dự Hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc năm 1985. Những năm cuối đời, ông còn dốc sức để hoàn thành hai vở kịch thơ dài Trăng soi nỗi oán và Đi tìm rốn mỏ.

Ngoài đề tài lịch sử, Phan Lương Hảo còn viết một số vở về đề tài hiện đại như: Nối lại đường tơ, Bóng ma lùi dần, Lột trần mặt nạ, Chuông đồng hồ báo thức, Hai mẹ con cô thủ kho, Chiếc cày ông Tư, Bóng đa đầu làng, Gái núi Nài, Trận địa mới, Bên công sự, Huyền thoại  rừng thông, v.v…được nhiều đoàn sân khấu chuyên và không chuyên dàn dựng và biểu diễn. Những vở này thể hiện khả năng đi sâu vào các sự kiện thời sự về đề tài bảo vệ quê hương đất nước, chống tưởng lạc hậu, tiêu cực, xây dựng con người mới.  Là một cây bút tâm đắc với đề tài lịch sử, những tác phẩm dài hơi của Kịch tác gia Phan Lương Hảo thường có sự hòa trộn giữa chất hoành tráng bi hùng của sử thi và chất trữ tình đằm thắm. Không bao giờ tự mãn, ông là tấm gương đáng quý về sự kiên trì bền bỉ đến say mê trong lao động sáng tạo nghệ thuật. Năm 2012, ông vinh dự được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật cho Tập Ca kịch chọn lọc - Nxb Sân khấu ấn hành năm 1998.

Được sự giúp đỡ của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Tĩnh, Hội liên hiệp VHNT Hà Tĩnh và sự phối hợp của gia đình, cuối năm 2020, Nxb Sân khấu đã công bố Tuyển tập Phan Lương Hảo. Sách dày 836 trang, giới thiệu những tác phẩm chọn lọc bao gồm các vở kịch dài, kịch nói, hoạt ca, hoạt cảnh, tổ khúc dân ca, diễn ca, thơ cùng những bài viết, ảnh tư liệu về cuộc đời, sự nghiệp của kịch tác gia Phan Lương Hảo (1928 - 2003). Đây là ấn phẩm sang trọng nhằm ghi nhận, tổng kết những thành tựu của một người nghệ sĩ đã dành trọn cả đời mình dâng hiến cho lao động sáng tạo nghệ thuật.

          Bảo Phan