Kỷ niệm 76 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2023). Văn nghệ Hà Tĩnh trân trọng giới thiệu chùm thơ của các tác giả về chủ đề này
BÙI QUANG THANH
Gửi những người yêu mến
(Tặng Dương Thanh Biểu, Lê Trự và đồng đội Sư đoàn 10)
Ba trăm chàng trai Xứ Nghệ
Xa quê, cầm súng lên đường
Đứa vừa tạm buông sách bút
Đứa rời mảnh ruộng bờ nương
Vượt qua bom rơi đạn nổ
Vì Nước, tiếc gì máu xương
Xứng danh Hồng Lam - Đất Mẹ
Hiên ngang xốc tới chiến trường
Quảng Trị: Khe Sanh, đường Chín
Nam Lào, đông - tây Trường Sơn
Tây Nguyên: Đắk Tô, Tân Cảnh…
Đánh cho Mỹ ngụy mất hồn
Máu bao chàng trai Xứ Nghệ
Thắm đỏ chặng đường Nước - Non
Nhiều người thịt xương thành đất
Trước khi vô tới Sài Gòn
Năm mươi năm rồi, bạn ơi
Nhớ nhau, hẹn ngày nhập ngũ
Đàn chim trời bay muôn nơi
Gọi nhau cùng tìm về tổ
Ngày nào đôi mươi măng sữa
Thoắt đà lên lão bảy mươi
Gặp nhau ôm vai bá cổ
Râm ran nói nói cười cười.
Nói cười mà nước mắt rơi
Sáu phần, bây chừ về một
Người còn: Huân chương đỏ ngực
Bạn xa - bao kẻ không mồ?
Tháng tư này gió xuân đưa
Ngạt ngào sen thơm quê Bác
Khói hương quyện cùng tiếng nhạc
Ru “Hồn tử sĩ” nôn nao
Đồng đội ơi! Ở chốn nào
Nhớ nhau xin về họp mặt
Âm dương làm sao ngăn được
Một thời máu lửa sắt son.
Đừng ai tính chuyện mất còn
Trong ta vẫn nguyên kỷ niệm
Đừng ai so đo hơn thua
Hỡi người bước qua cuộc chiến
Hãy quây quần và nâng chén
Ôn chặng đường bốn mươi xuân
Đồng đội, và người yêu mến
Những chàng trai Giải phóng quân!
Đối mặt với tử thần
(Tặng anh Uông Xuân Lý- AHLLVTND)
Khi lưỡi gạt chiếc máy ủi cà vào vỏ quả bom nổ chậm
Tiếng rít lên như cánh cửa tử thần
Những sợi tóc sau gáy anh đội mồ hôi đứng dậy
Chân ga chùng, tay số bỗng phân vân
Nắng Đồng Lộc đỏ
Trời Đồng Lộc trong
Nước mắt mặn trên môi đồng đội
Có trái tim của người con gái
Thắt nghẹn phía sau anh
Đồng Lộc
Nghìn quả bom dội trên lưng
Nghìn tấm lưng thịt xương giữ con đường huyết mạch
Trời có thể nghiêng trong tiếng bom
Xe không thể một giờ ùn tắc
Mặc nỗi sợ dựng lên từng vón tóc
“Nó” đây rồi - bánh xích cứ trườn lên.
Gạt quả bom ra khỏi tim đường
Đẩy thần chết đến ngoài tầm nguy hiểm
Anh xỉu xuống trong tiếng hò thông tuyến
Có cặp mắt vừa khóc vừa cười của cô gái sát môi anh.
Đêm Đồng Lộc - Ảnh: Đặng Thiện Chân
NGUYỄN XUÂN TRUNG
Thăm mộ chú
Cháu gần bên mộ chú ơi
Mà sao xa cách biển trời âm dương?
Thanh xuân chú gửi chiến trường
Vòng tay đất mẹ yêu thương ôm tròn…
Bốn tám năm khúc khải hoàn
Chú quên lời hứa giặc tan chú về
Ông bà ngóng đợi mắt nhòe
Tuổi cao sức yếu đã về cõi tiên
Bao năm day dứt ưu phiền
Mong tìm tin chú về trên quê nhà
Bao mùa đào nở sương sa
Gửi bao tin nhắn chưa là hồi âm.
Cháu nay tìm đến viếng thăm
Chiến trường xưa chú đã nằm xuống đây
Nghĩa trang của huyện Đăk lây
Trường Sơn hùng vĩ mưa say, nắng tràn
Chú cùng đồng đội xếp hàng
Uy nghiêm như thể một đoàn quân đi…
Lệ rơi cháu biết nói gì?
Năm mươi năm chú ra đi chưa về
Giờ đây yên nghỉ sơn khê
Vẫn là mộ chí chưa hề có tên.
Ban mai rọi nắng Tây Nguyên
Quân hành khúc hát vang lên tự hào…
Đăk lây - Kon Tum 18/6/2023
Tình anh lính đảo
Anh vẫn chờ nghe em hát dân ca
Làn Ví Giặm sao mà da diết quá
Mỗi câu hát nghe quen sao mà lạ
Nơi xa vời anh thấy cả miền quê.
Em biết không nơi đảo nổi đêm về
Đầu ngọn sóng ánh trăng khuya lấp lánh
Cờ Tổ quốc giương cao đầy kiêu hãnh
Gửi đất liền sức mạnh những niềm tin.
Nghe em ca ánh mắt vẫn dõi nhìn
Con cá quẫy sóng xô tìm cát phẳng
Lời em hát làm sóng yên gió lặng
Biển hiền hòa cái nắng đỡ gắt gao.
Hát đi em niềm kiêu hãnh tự hào
Nơi biển đảo lòng anh xao xuyến lắm
Chắc tay súng giữ yên làn Ví Giặm
Gửi nỗi niềm tình thắm của hai ta.
ĐINH MINH THÀNH
Thăm chiến trường xưa
(Kính tặng các anh hùng liệt sĩ)
Cha kể chuyện ngày xưa phá đá mở đường
Cho những chuyến xe chở hàng ra phía trước
Bão đạn mưa bom đùng đùng sấm chớp
Tiếng sấm vang trời lửa cháy suốt đêm.
Hôm nay thăm lại chiến trường
Cây đã thắm xanh những hố bom thuở trước
Tượng đài uy nghiêm cha rưng rưng nước mắt
Thắp nén hương thơm cho động đội của mình.
Chiến tranh qua rồi cuộc sống đã hồi sinh
Vết thương trong mình xót đau khi trở gió
Cha cúi chào đồng đội không còn nữa
Màu thời gian áo cha đã bạc sờn...
Thắp nén hương thơm bái vọng những linh hồn
Lịch sử sang trang chúng con viết tiếp
Xây tương lai vời vợi những công trình
Cho tổ quốc này mãi mãi ngát xanh.
Giai điệu mẹ tôi
Chiếc đòn gánh mẹ chạy chợ đường xa
Kẽo kẹt giai điệu mùa màng ngút ngát
Chiếc đòn gánh vụ mùa trĩu hạt
Gánh cuộc đời thất bát đói no.
Thương những chiều mẹ gánh từ xa
Bánh đa vừng mẹ vừa mua vội
Mớ cá tôm đã hôi ươn sau cuối
Chạng vạng xóm đã lên đèn.
Nắng đổ lửa đốt rách chiếc nón mê
Quần xắn ba lai tận ngang đầu gối
Hốc hác, nhọc nhằn, mồ hôi nhễ nhại
Bốc gánh lô hàng người bỏ tiền thuê.
Những chiều đông ngóng mẹ bơ vơ
Nhá nhem tối mẹ về tận cửa
Thở chẳng ra hơi sau một ngày vất vả
Vẫn nụ cười đôn hậu bao dung.
Đòn gánh oẵn chùng vai mẹ trĩu nặng thêm
Áo vá chằm vá đụp cho tuổi con lành lặn
Con hồn nhiên như bao chúng bạn
Có hay đâu riêng vai mẹ gánh gồng.
TRẦN ĐỨC CƯỜNG
Đồng Lộc tỏa ngát hương đời
Từng nhịp chuông ngân nga, ngân nga
Ngàn thông xanh ru vỗ giấc an hòa
Nắng xôn xao trời xanh Đồng Lộc
Như chưa hề có cuộc chiến đi qua
Từng dòng người như những dòng sông
Chảy về đây Ngã ba Đồng Lộc
Cùng hòa vào niềm vui đất nước
Kết vòng tay dâng lên những đài hoa
Năm mươi năm về lại một ngày
Mười cô gái với nét cười đôi tám
Miệng hố bom cây cỏ đã lên xanh
Đồng đội cùng nhau ca khúc quân hành
Thời gian như dòng suối mát
Vỗ về xoa dịu những đau thương
Còn nghe âm vang câu hát
Ơi em!... cô gái mở đường
Mười cô gái mười bông hoa tỏa ngát
Giữa vườn hoa thắm sắc hòa bình
Mười gương mặt khắc ghi vào lịch sử
Nét môi cười rạng rỡ trước bình minh./.
TRẦN ĐĂNG ĐÀN
Lời hài cốt liệt sỹ
Con về với mẹ chiều nay
Chỉ còn có một… ngần này nữa thôi
Bao nhiêu… hoá cát bụi rồi
Phục sinh với đất luân hồi cỏ hoa.
Chiều nay… sương khói nhạt nhoà
Thương mong dồn nén vỡ oà trong nhau
Mẹ đừng quá đỗi xót đau
Con về ấm giữa tình sâu phước lành
Còn bao hồn cốt vô danh
Còn bao tìm kiếm chưa thành mẹ ơi!
Nỗi niềm dù có đầy vơi
Tâm linh dành để phần nơi chiến trường
Thắp cho đồng đội nén hương
Trầm thơm toả khắp yêu thương sớt đều.
Mình giờ yên ấm bao nhiêu
Bạn con còn đó những điều xót xa!
Chiến tranh dù đã lùi qua
Vết thương máu rỉ bao giờ hết đau?
Viếng bạn
Ta cùng vào lính một ngày
Về cùng đơn vị có mày có tao
Buồn vui chung một chiến hào
Rồi... mày nằm lại còn tao thì về...
Nếu mày còn đến bây giờ
Chắc mày cũng đã bạc phơ mái đầu
Mơn man làn mát chiều chiều
Mày cùng cháu chắt hóng diều ven đê
Thảnh thơi lối cũ đi về
Nếu còn… mày với gậy tre dạo cùng…
Thiêng liêng hoá giữa núi sông
Bình yên mày giữa tấm lòng quê ta
Viếng mày chỉ một nhành hoa
Kết tình dải đất dòng La non Hồng
Nghĩa trang liệt sỹ Quốc gia Nầm (huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh) - Ảnh: Đậu Hà
TRẦN THỊ NGỌC LIÊN
Trường Sơn
Ngày ấy, các anh mang ba lô lên đường
Giã từ quê nhà, tạm biệt giảng đường đại học
Thương mẹ già nhớ nhung con, thầm khóc
Nợ nước, thù nhà nặng cả hai vai
Gánh giang sơn, thỏa chí làm trai
Vực thẳm, đèo cao, chân mòn núi đá
Nắng thiêu đốt, rồi mưa rừng xối xả
Chiến công lẫy lừng nối tiếp chiến công
Trường Sơn ơi, chiến trận có còn không?
Chỉ còn lại cánh rừng xào xạc lá
Và những cơn mưa chiều hối hả
Tắm mát hồn các anh nơi chốn đại ngàn
Gió vẫn hát miên man
Vỗ ru nhè nhẹ
Dịu dàng như tiếng mẹ
Hát ru anh một thuở thiếu thời
Trường Sơn ơi !
Tạc vào thế kỷ
Tượng đài vàng những chàng dũng sỹ
Đã hóa thân vào đất mẹ kiên cường
Tâm hồn quấn quýt quê hương
Đời trai vương vấn chiến trường năm xưa !
NGUYỄN MINH KHIÊM
Cuốn nhật ký có chùm phong lan nở
Cụ ngồi im như một khối thuốc mìn
Chờ dây cháy chậm tám mươi năm bén lửa
Cuốn nhật ký chiến trường ép cành phong lan nhỏ
Kỷ vật lặng im gối ở đầu giường
Cụ bảo cuốn nhật ký như một cuốn phim
Mở ra thấy mình suốt thời trận mạc
Sức trẻ, tình yêu, đạn bom, khốc liệt
Vết thương, nỗi đau, nước mắt, nụ cười
Mảnh đạn, viên bi còn găm ở trong người
Trường Sơn, Cánh Đồng Chum, Phơ-nôm-pênh hiện trong xương trong sọ
Trang nhật ký hiện máu mình từng chữ
Chẳng biết chết là gì, cái chết nhẹ như không
Chẳng nghĩ gì đến chiến tích chiến công
Còn bắn được là lao lên phía trước
Ngưng tiếng súng viết mấy dòng nguệch ngoạc
Đút vào ba lô tiếp tục luồn rừng
Cành phong lan trong chớp đạn chập chờn
Cứ lung linh như nụ cười con gái
Dùng dằng mãi dùng dằng không nỡ hái
Nhưng không biết bằng cách nào vẫn mang được hoa theo
Như lần đầu được nhận một tình yêu
Rừng trao tặng một mùi hương thánh thiện
Thật không ngờ, đó là tài sản lớn nhất của một đời lính chiến
Mang được vẹn nguyên từ bom đạn trở về
Mỗi lần ôn kỷ niệm Trường Sơn
Họp cựu chiến binh đồng hương đồng ngũ
Từ cuốn nhật ký có cành phong lan nở
Lại vang hào hùng giai điệu chiến trường xưa
Người thương binh
(Tặng anh Ngọ Duy Khanh- TB 96% thương tật)
Chị lật anh nghiêng về phía chúng tôi
Anh cười bảo:
“Mình chưa phải là người thương binh nặng nhất
Dù hưởng chín mươi sáu phần trăm thương tật
Dù toàn thân bị liệt
Mình vẫn còn nói được
Bom đạn vòng nọ vòng kia khắp đất nước Căm-pu-chia
Đạn găm dầy mình chẳng chết
Đã sống mấy chục năm nay chết làm sao được”
Anh khoe viết gần hai trăm câu đối
Ba bốn trăm bài thơ
Cái đánh máy rồi cái chưa đánh máy
Rồi anh đọc thơ như thời sung sức
Đọc như không đau đớn
Giọng anh vui như đứa trẻ lên ba
“Mặt đất dày vết sẹo
Nhưng thơ phải là hoa
Chứ không thể mặt đất đầy hoa
Thơ lại đầy vết sẹo
Mình đã đệ trình sức lực tuổi hai mươi cho chiến tranh
Nhưng không lấy chiến tranh để đệ trình mình
Còn chỗ nào nảy chồi được thì nảy chồi
Còn chỗ nào ra lộc được thì ra lộc
Anh trút mọi úa vàng
Để xanh non
Tâm hồn anh
Phía nào cũng nắng
LÊ QUỐC HÁN
Hoa mẫu đơn ở Ngã ba Đồng Lộc
Thuở ấu thơ chị yêu hoa huệ
sao nơi đây chỉ hoa nở thắm đồi ?
Nén hương mẹ. Em thắp. Thầm gọi: chị!
khăn tang bay hay mây trắng lưng trời?
Chị ra đi khi tròn mười tám tuổi
bảy nhăm rồi tóc chị hãy còn xanh
cùng trang lứa đã thành nội, ngoại
chị mãi là cô gái đồng trinh
Có thể nào tin có thể nào tin
vườn nhà ta vẫn ngạt ngào hương huệ
lấy chồng xa mỗi lần về giỗ mẹ
trước hương hoa em nức nở khóc thầm
Tháng bảy về ai lấy lửa sông Ngân
thắp sao đỏ sáng trên từng mộ chí
để mẫu đơn mang dáng hình tim chị
nở bừng lên rực rỡ ngã ba này
Thương chị nhiều. Chiều. Không nỡ chia tay
Sao xưa
Đôi mắt anh ngôi sao xanh thơ bé
giữa ngày sinh mẹ cấy xuống mảnh trời
đôi mắt em ngôi sao xa lặng lẽ
giữa chiều hoang cha vô ý đánh rơi
Anh gửi lại chiến trường ngôi sao xanh lộng lẫy
thương bây giờ ngày bỗng hóa thành đêm
nhưng trong tim ngôi sao xưa vẫn cháy
giữ nhà mình ngọn lửa ấm bình yên
Những câu chuyện những chuyện đời vừa viết
em đọc anh nghe sau mệt nhọc tháng ngày
đêm mưa bão sao trời quên mở mắt
sao chúng mình vẫn mọc sáng trên tay
Em linh cảm anh vẫn nhìn rất rõ
ngôi sao xưa trên gương mặt con mình
thế cũng đủ vượt qua nghìn giông tố
trên con thuyền chở nặng một niềm tin
NÔNG THỊ HƯNG
Bình yên từ phía nỗi đau
Bao năm mẹ vẫn một mình
Hong nỗi nhớ bằng trái tim màu lửa
Nhóm bình minh mẹ ngồi bên khung cửa
May vá đời mình chắp vá đời con.
Chiến trường xa gửi lại dấu son
Để từng ngày dõi bước chân của mẹ
Khi đêm xuống mặt trời lên thật khẽ
Nhói lòng mình con gọi tiếng mẹ ơi!
Ở nơi này đồng đội vẫn bên con
Câu hát ru con còn hát mãi
Mặc súng nổ con vẫn đi gặt hái
Sân thóc đầy gió về thổi khô mau.
Những đêm dài buốt lạnh hàng cau
Ôm vào lòng nỗi đau thân mình thơ bé
Ở nơi xa con hóa thành ánh lửa
Sưởi ấm mẹ hiền những lúc cô đơn.
Người lính
Người lính từ chiến trường về
Trên mái tóc anh còn khét mùi thuốc súng
Trận mạc lùi xa tóc anh bạc rụng
Sóng đời riêng nghiêng áo lính vai sờn
Anh về mang kiêu hùng Trường Sơn
Gắn vào bản mường ruộng vườn nương rẫy
Lưng trần mồ hôi bóng nhẫy
Làm nên nhịp đập ao chuồng vườn tược quanh năm
Tuổi trẻ anh đẩy lùi chiến tranh
Anh về bản thành cây rừng ngăn giông chắn bão
Được hỏi gì về anh
Tôi chỉ vào cam bưởi tươi xanh
Ai hỏi gì về anh
Tôi chỉ tay vào đàn gà đỏ rực dưới sân
Làm nên no ấm.
TRUNG PHONG
Tấm huân chương
Mẹ ngồi lau tấm huân chương
Thời gian hóa bụi chiến trường đạn bom
Bao nhiêu chờ đợi mỏi mòn
Bấy nhiêu khắc khoải nhớ con tháng ngày.
Rưng rưng mẹ gọi -“chúng bay”
Nhớ khi đỏ hỏn trên tay ẵm bồng
Thế rồi mười tám chưa xong
Nghe lời đất nước xung phong lên đường.
Gác niềm riêng lại quê hương
Vào nơi ác liệt dãy Trường Sơn nung
Lá thư viết vội mấy dòng
Đâu ngờ cũng bặt niềm mong sum vầy.
Tấm huân chương vẫn còn đây
Mà con ngủ lại chân mây cuối trời
Non sông đã thắm sắc rồi
Mẹ như nghe tiếng con cười đâu đây
TRẦN HÀNH SƠN
Lời ru của cây bồ đề trong nghĩa trang Trường Sơn
Các con đánh giặc xong rồi
Nằm ngoan nghe Mẹ ru hời hời ru!
Gió rừng xào xạc thiên thu
Núi sông đã sạch bóng thù xâm lăng
Mẹ đi trong cõi mênh mang
Lợp trên bia mộ vầng trăng hẹn hò
Một vùng trinh trắng thơm tho
Mẹ đi gom nắng học trò xinh tươi
Và khao khát tuổi hai mươi
Mẹ ru con… với khoảng trời bình yên
Ngủ ngon… ngủ ngon… ngủ ngon
Về nơi cực lạc nước non ngậm ngùi!
Nghĩa trang Trường Sơn
NGUYỄN VIẾT DƯỠNG
Mẹ ơi
Mẹ của con thuở đương thời
Váy ngắn nâu đen quá gối
Giấc ngủ chập chờn, quanh năm ăn vội
Tất tưởi cháo rau cơm bữa cầm hơi
Mẹ thương con suốt cả cuộc đời
Cặm cụi nuôi con lo trang sách tấm áo
Bới đất tìm củ khoai, hạt gạo
Mong sao con mạnh bạo bằng người
Mau khôn lớn, sánh kịp người cho đặng
Dòng sữa mẹ giọt mưa giọt nắng
Gạn từ nước mắt mồ hôi
Dưỡng dục cù lao nuôi nấng nên người
Ngày ra trận, mẹ tiễn con thầm lặng
Con ra đi, ngôi nhà trống vắng
Mẹ ở nhà mòn mõi hắt hiu
Đến hoàng hôn, mẹ trông áng mây chiều
Trong đêm tối nghe gió về xào xạc
Tấm lưng còng mẹ mài góc cột
Mắt đục mờ theo năm tháng dần trôi
Ngày con về … tin sét đánh mẹ ơi!
Khói hương tỏa trước bàn thờ nghi ngút
Tổ quốc ghi công - mẹ quặn đau khúc ruột
Đau hai lần dồn nén tim gan
Một đời mẹ tần tảo gian nan
Sống se sắt phía sau lũy tre làng
Nhưng lòng mẹ vẫn tin con mình đang sống
Ùa vào giấc mơ như lời ru ví dặm
Thời gian trôi nguôi dần vết thương đau
Đến bây giờ đã bốn chục năm sau
Đời thầm lặng mẹ ra đi thầm lặng
Hôm nay nhận tin mừng: Được Tổ quốc trao tặng
“Mẹ Việt Nam anh hùng” cho mẹ, mẹ ơi!
Niềm tự hào nước mắt cứ trào rơi
Mẹ hi sinh cho đất nước thắm tươi
Phần vui sướng dành cháu con thừa hưởng
Mộ phần mẹ dâng cao đầy hoa trướng
Đoàn thể, chính quyền làm lễ vinh danh
Tri ân sự hi sinh, dũng cảm của các anh
Đất nước yên vui, xây thành nông thôn mới
Kỷ niệm tràn về lòng người phơi phới
Nhưng không mất mát nào bằng
Con mất mẹ! mẹ ơi
QUỲNH NHƯ
Ngã ba này chim hót
Bàn chân bước ngập ngừng
Gió thổi chiều khắc khoải
Mây xép hình non những bông mây huyền thoại
Các chị nằm lưng chừng núi
Mây đen không chê được ánh mắt nhìn
Nhưng bom từ trường rất nhạy với chất kim
Kìa khói!
Không phải khói bom đó là khói hương
Mười nấm mồ hương đang cháy!
Ở đâu trên quả đại cầu này
Máu vẫn chảy
Nơi này chim đang hót
Nắng đã xanh trời
Mười nấm mộ bên đồi như mười ánh sao rơi
Những con chim chích chòe lại rủ nhau về trong vòm cây bồ kết
Cùng hót vô tư như thuở các chị đang gội đầu
Chim hót cạn chiều
Hương cháy về đâu!
Mẹ
(Kính tặng bà mẹ Việt Nam anh hùng)
Chắp tay vào ngực lép
Trước bàn thờ tổ tiên
Thể phách chồng nằm lại ở Điện Biên
Thể phách ba con ba chiến trường cất giữ
Một mình mẹ với ngôi nhà tình nghĩa
Khói hương bay hư ảo lạnh gian phòng
Bao năm rồi lòng mẹ ngóng trông
Nơi góc bể chân trời xa tít
Để cầu nguyện những linh hồn không chết
Những linh hồn thao thức với non sông
Bao năm rồi lòng mẹ hằng mong
Có một ngày cả nhà đoàn tụ
Niềm tin mẹ nhóm lên
Như mẹ thường nhóm lửa
Mỗi sáng mai con dậy học bài!
Tháng năm này bao cuộc đổi thay
Tấm áo mẹ vẫn màu nâu dân giã
Căn nhà rộng gió lùa buốt giá
Mái tóc người bạc trắng bụi thời gian
Con cúi nhìn bóng mẹ trước hoàn hôn
Nghe bốn phía âm vang lời sông núi
Tấm lưng mẹ cong hình dấu hỏi
Nhói lòng con năm tháng yên bình
Mẹ không buồn
Vì mẹ có niềm tin
Ngọn lửa ấm tình dân tình đảng
Tình làng xóm chẳng bao giờ vơi cạn
Như lá lành lá rách gói vào nhau
Mẹ sống bây giờ
Mẹ sống với mai sau!
NGUYỄN DOÃN VIỆT
Người thương binh cụt tay phải
Trên chiếc xe ba bánh
Ông ngồi đạp chân phanh
Vặn ga bằng tay trái
Xe lao đi rất nhanh.
Tay phải cắt lâu rồi
Cắt sau một trận đánh
Giờ còn tay trái thôi
Sống cuộc đời lẽ phải.
Thật bất tiện vô cùng
Xe chế ga bên phải
Nên suốt cuộc đời ông
Bỏ trái ra làm phải.
Dù trái tay nhưng ông
Ra đường đi phía phải
Suốt nột đời ung dung
Vặn ga bằng tay trái.
Những rãnh cày mẹ xưa
Trong giấc mơ tôi vấp phải đường cày
Tháng năm sấp mặt
Đường cày ngồi bật dậy
Kể chuyện ngày chìa vôi.
Ôi quê tôi
Những đường cày rẽ đôi thế kỷ
Những đường cày dựng thành chiến lũy
Những anh hùng đạp đất mà đi.
Những đường cày rầm rì
Mang cái đói xẻ vào vào bụng ruộng
Những lưỡi cày cạp đất
Nhả ra ngọc thực mùa vàng.
Ai đã từng vịn vào đường cày
Phải mẹ ta đã vịn vào giấc mơ thời đại
Giấc mơ vấp phải đất cày tóe máu
Con vịn vào luống cày, gốc rạ đứng lên.
Mẹ vẽ những ruộng cày không tên
Bức tranh độc một gam màu đất vỡ
Màu bùn nâu và áo nâu lịch sử
Ngòi bút lưỡi cày tạc những xưa sau.
Đất nước bể dâu
Có phải đã đạp đất cày mà trỗi dậy
Những đường cày đã viết vào cổ tích
Viết cả nền văn minh lúa nước cha ông.
Hôm nay tôi về lại cánh đồng
Bỗng thấy những đường cày ngổn ngang kí ức
Lòng ta thành bề bộn
Những rãnh cày mẹ xưa.