11-08-2020 - 07:54

Người Nghệ nhân Ưu tú của miền cửa biển huyện Kỳ Anh

Nghệ nhân Nguyễn Thị Duyễn, sinh năm 1960 tại thôn Phú Trung, Xã Kỳ Phú, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Chị may mắn và tự hào được sinh ra trong một gia đình có bà ngoại, mẹ và các cậu, dì là những người có năng khiếu văn hóa, văn nghệ. Tuy trong nhà không có ai theo nghề ca hát chuyên nghiệp, nhưng ai cũng hay hát và hát hay. Từ nhỏ Nguyễn Thị Duyễn đã theo bà, mẹ, anh chị và những người trong làng đi nghe hát dân ca. Nghe mãi thành thuộc và say mê hát dân ca lúc nào không biết. Lớn lên, Duyễn tham gia vào đội văn nghệ của nhà trường các cấp 2, 3 cũng như phong trào văn nghệ của địa phương; được cử đi tham gia hội diễn, liên hoan đàn hát dân ca toàn xã, toàn huyện, toàn tỉnh… và đạt được nhiều giải thưởng cao.

       Hiện nay, mặc dù hàng ngày phải đối mặt với công việc ngành ở Trạm xá xã nhưng nghệ nhân Nguyễn Thị Duyễn đã dành khá nhiều thời gian cho công việc bảo tồn và phát huy các giá trị dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh. Với những kiến thức, kimh nghiệm mà bản thân tích lũy được qua những năm tháng hoạt động không chuyên, nên chị đã thành thục và nắm khá chắc các cách hát một số làn điệu Dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh (kể cả làn điệu cổ và làn điệu cải biên) như Hát Ví phường vải, ví đò đưa sông Lam - sông La, Hát Ví O Nhẫn, Ví phường cấy, phường củi; Giặm xay lúa; Giặm kể, Giặm ru, Giặm Vè, Phụ tử tình thâm; Thập ân phụ mẫu, Làn khuyên, Hò đi đường, Hò bơi thuyền… Nhệ nhân Nguyễn Thị Duyễn là người hiền lành, khiêm tốn, những làn điệu cổ sưu tầm được trong nhân dân, Duyễn đem về nhờ Nghệ nhân Nhân dân Trần Khánh Cẩm, nhạc sỹ Vi Phong, nhạc sỹ Ngọc Châu, đạo diễn Hoàng Vinh thẩm định trước làn điệu, cách hát và nghệ thuật trình diễn của mình trước khi tham gia Liên hoan hoặc truyền dạy cho các thành viên trong Câu lạc bộ Xã Kỳ Phú.  

NNUT. Nguyễn Thị Duyễn đạt giải Nhất
Tại Liên hoan dân ca Ví Giặm toàn huyện, tiết mục “Ví đố vui”

       Trong quá trình học nghề và nắm giữ di sản văn hóa phi vật thể dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh, năm nào nghệ nhân Nguyễn Thị Duyễn cũng được các đơn vị, địa phương lân cận mời biên soạn, dàn dựng chương trình, đồng thời đóng vai hát chính trong các tiết mục. Với chị, đây là những cơ hội tốt để giao lưu, học hỏi các đồng nghiệp cũng như được trao truyền những kiến thức, hiểu biết về Dân ca Ví, Giặm cho các thế hệ đàn em ở địa phương. Nhiều năm qua, bản thân chị đã giành nhiều thời gian, công sức để truyền dạy cho khoảng trên dưới 150 học trò, trong đó có những em hiện đang là giáo viên sư phạm nhạc và là thành viên tích cực của Câu lạc bộ Dân ca Ví, Giặm xã nhà. Tiêu biểu có các em: Hoàng Thị Giang, Nguyễn Thị Chính, Nguyễn Minh Đức, Nguyễn Thị Thùy, Nguyễn Thị Phương Thảo…

NNUT Nguyễn Thị Duyễn và các học trò nhí của mình

       Năm 2012, khi hai tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh mới bắt đầu có chủ trương về việc đề nghị UNESCO công nhận dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, nghệ nhân Nguyễn Thị Duyễn đã tích cực tham mưu cho lãnh đạo xã Kỳ Phú xây dựng các Câu lạc bộ Dân ca Ví Giặm xã với số lượng 15 thành viên, là những học trò do chị lâu nay đào tạo, truyền dạy.

       Chị đã chủ trì xây dựng nhiều chương trình khác nhau để Câu lạc bộ xã Kỳ Phú tham gia liên hoan, hội diễn các cấp, cũng như xây dựng các chương trình sân khấu hóa dân ca Nghệ Tĩnh phục vụ các nhiệm vụ của địa phương như: Biểu dương gia đình văn hóa, Tuyên truyền về Nông thôn mới, phòng chống ma túy, mại dâm, HIV, AIDS, Kế hoạch hóa gia đình, phòng chống bạo lực gia đình, Bình đẳng giới… do Bộ Y tế, Bộ Công an, Sở Tư pháp, Sở Lao động Thương binh - Xã hội, UBND huyện tổ chức. Các chương trình trên đã để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả. Đặc biệt, các chương trình biểu diễn của Câu lạc bộ (trong đó 06 tiết mục do nghệ nhân Nguyễn Thị Duyễn tham gia) đã được Đài Phát thanh Truyền Hà Tĩnh về làm phóng sự và phát sóng nhiều lần.

       Từ 1985 - nay: Nguyễn Thị Duyễn liên tục được tỉnh, huyện, xã mời tham gia các Liên hoan, Hội diễn đàn, hát dân ca toàn quốc, khu vực, tỉnh, huyện.... và chị đã dành được nhiều Giải thưởng cao (A, B) kèm theo Bằng, Giấy khen do Bộ Văn hóa, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Tĩnh; UBND huyện Kỳ Anh trao tặng.

       Với những thành tích trên ba chục năm thực hành và truyền dạy Dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh, năm 2013 nghệ nhân Nguyễn Thị Duyễn được Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam tặng Bằng công nhận danh hiệu Nghệ nhân dân gian và Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp bảo tồn Văn nghệ dân gian. Năm 2019, chi vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú, đợt II./.

Phan Thư Hiền

. . . . .
Loading the player...