Người giáo dân – Nghệ nhân yêu nước, say nghề này vốn hiền lành, thật thà, chất phác âm thầm lặng lẽ dâng hiến cho đời nhiều công trình sưu tầm và biên soạn Dân ca Nghệ Tĩnh. Nếu không có sự kiện tỉnh Hà Tĩnh lần thứ 4 liên tục đạt giải nhất tại Hội thi Nhà nông đua tài toàn quốc năm 2017 thì vẫn chẳng mấy ai biết đến tên tuổi Nguyễn Tiến Khởi bởi anh không thích khoa trương, quảng cáo cho những thành tích của mình. Sau cái sự kiện quan trọng ấy, bạn bè đồng nghiệp cũng như các hội viên của Hội nông dân Hà Tĩnh đã “tung hô” mạnh mẽ cho thành tích của người tổng đạo diễn chương trình. Khi đọc  và nhìn thấy những thông tin, hình ảnh ca ngợi mình trên mạng, người nghệ nhân “thánh thiện” này vô cùng xấu hổ. Đây là trường hợp người giáo dân đầu tiên trên đất Hà Tĩnh được công nhận danh hiệu Nghệ nhân dân gian và say đắm theo đuổi con đường văn hóa nghệ thuật.

Chân dung Nghệ nhân dân gian Nguyễn Tiến Khởi

       Nguyễn Tiến Khởi sinh ra trong một gia đình giáo dân thuần nông. Mặc dù gia đình không mấy khá giả nhưng cha mẹ anh vẫn cho anh ăn học tử tế và theo đuổi con đường nghệ thuật mà anh đã say mê từ nhỏ. 
         Với tuổi đời còn rất trẻ, trẻ đến mức nếu cộng tác phẩm của anh lại thì tuổi đời chỉ bằng 1/3 tuổi nghề. Nhiều người không thể tưởng tượng được là người nghệ nhân trẻ tuổi này đã viết và đạo diễn gần 100 vở kịch ngắn, kịch thơ, kịch hát dân ca Nghệ Tĩnh phục vụ cho các Hội thi, Hội diễn, các sự kiện từ Trung ương đến địa phương; biên soạn trên 50 Tổ khúc dân ca Nghệ Tĩnh phục vụ tại các Hội thi, Hội diễn, Liên hoan, sự kiện; thực hiện 7 tác phẩm Sử thi Nghệ thuật bằng Dân ca Nghệ Tĩnh cho một số trường học, các ngành, huyện, thị và Quân Khu 4; sáng tác 30 ca khúc phục vụ cho các Hội diễn, Liên hoan nghệ thuật từ Trung ương đến địa phương; viết và đăng tải hàng chục tác phẩm báo chí, xã luận, tổ khúc dân ca trên nhiều báo, tạp chí, và phát sóng trên đài Phát thanh và Truyền hình trung ương và địa phương.

Nguyễn Tiến Khởi - vai ông ngoại trong vở diễn "Lời sám hối muộn màng" ( Tác phẩm đạt Huy chương Vàng tại liên hoan sân khấu không chuyên năm 2017)

      Về Giải thưởng Văn học nghệ thuật, chỉ xin được tóm tắt một số thành tích nổi bật gần đây nhất của anh như sau:
-    Huy chương Vàng ca khúc  Gia Phố vang mãi lời ca và ca khúc Nghĩa tình đất mẹ Quảng Nam  tại liên hoan văn nghệ và thể thao 11 xã điểm xây dựng Nông thôn mới toàn quốc. (2011tại Quảng Nam)
-    Huy chương Vàng kịch dân ca Nghệ Tĩnh Giọt đắng tình đời tại Hội thi tuyên truyền Pháp luật cho người dân nông thôn và đồng bào dân tộc thiểu số Toàn quốc. (2013 tại Hà Nội)
-    Huy Chương Vàng Tổ khúc dân ca Nghệ Tĩnh Lời ca dâng Bác trọn niềm tin tại Liên hoan NTQC Tiếng hát Làng Sen năm 2015 (Nghệ An)
-    Huy Chương Vàng Tổ khúc dân ca Nghệ Tĩnh Ân tình hát Khúc dân ca tại Hội thi chào mừng kỷ niệm 70 năm Quốc Hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2015 (Hà Nội);
-    Huy chương Vàng Hội diễn Sân khấu không chuyên toàn tỉnh 2017 với kịch ngắn dân ca Lời sám hối muộn màng;
-    Giải nhất toàn quốc Kịch thông tin và Màn chào hỏi tại Hội thi Nhà nông đua tài lần thứ IV, năm 2017
-    Giải đặc biệt viết lời dân ca Nghệ Tĩnh Câu Ví - Giặm nên duyên và Hà Tĩnh quê mình vững niềm tin xây dựng Nông thôn mới tại liên hoan dân ca Ví  Giặm toàn tỉnh Hà Tĩnh. (2012, 2013)
          Cùng với nhiều Huy chương bạc, các giải nhất, nhì, giải A - B về Kịch ngắn, Ca khúc, Tổ khúc dân ca Nghệ Tĩnh tại các Hội thi, Hội diễn cấp Khu vực, cấp tỉnh của các ngành: Giáo dục, Ngân hàng, An toàn giao thông, Dân số kế hoạch hóa gia đình, Bảo hiểm xã hội…

Nguyễn Tiến Khởi - vai Pá Nùng trong vở diễn "Nén hương lòng" tại Hội thi Tìm hiểu pháp luật cho người dân nông thôn và đồng bào dân tộc thiểu số toàn quốc ( Tác phẩm đạt giải Nhất toàn quốc)

         Điều đáng trân trọng đối với nghệ nhân Nguyễn Tiến Khởi là sự say mê sáng tạo không mệt mỏi. Anh giống như con tằm mải miết nhả tơ mà không hề đòi hỏi được đền đáp. Ở đâu, dù là đội văn nghệ cấp tỉnh hay cấp thôn; dù là miền xuôi, miền ngược hay miền biển, bất kỳ ở đâu có lời mời là anh nhiệt tình nhận lời cộng tác. Tôi biết, bên cạnh những đơn vị chi trả tiền thù lao cho anh khá hậu hĩnh đối với công sức của anh bỏ ra thì cũng có những nơi họ trả cho anh những đồng tiền rất rẻ mạt. Vậy nhưng, anh vẫn không kêu ca, phàn nàn và ngược lại anh vẫn rất thông cảm và chia sẻ với hoàn cảnh của các địa phương, đơn vị. Mọi sự suy tôn công lao cống hiến của anh đều do các tổ chức và cá nhân trực tiếp đề xuất, chứ chưa một lần nào anh tự đề nghị. Đơn cử như việc vinh danh Nghệ nhân dân gian rồi tiếp đến danh hiệu Nghệ nhân ưu tú đối với Nguyễn Tiến Khởi là do cá nhân tôi phát hiện, hướng dẫn làm hồ sơ; hay thành tích hoạt động trong lĩnh vực văn học nghệ thuật năm 2017 vừa rồi cũng do một số đồng chí lãnh đạo Hội trực tiếp đề nghị cá nhân làm bản thành tích đề nghị Ủy ban Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam tặng Bằng khen…Quả thực  “gái có công, chồng chẳng phụ”, với những cống hiến không mệt mỏi của cá nhân, năm 2013 nghệ nhân Nguyễn Tiến Khởi vinh dự được Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam tặng bằng công nhận danh hiệu Nghệ nhân dân gian và Huy chương Vì sự nghiệp bảo tồn Văn nghệ dân gian. Tiếp đó, năm 2017, anh là người đứng đầu trong số 08 nghệ nhân tiêu biểu của Hà Tĩnh được Hội đồng xét duyệt cấp tỉnh đề nghị Chủ tịch nước công nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú, đợt II.
       Đây thực sự một tấm gương sáng trong lao động nghệ thuật cần được nêu gương cho lớp trẻ noi theo.

                                                                                                                           Phan Thư Hiền