Nhớ lại ngày tổng tuyển cử quốc hội đầu tiên (06/01/1946) cách đây 75 năm lòng ta lại càng bồi hồi xúc động với ân tình lá phiếu – tri ân và tình nghĩa. Lá phiếu mỏng như một tờ giấy nhưng mang sức nặng của cả một trầm tích truyền thống lịch sử của dân tộc ta, đấu tranh dựng nước và giữ nước với khát vọng vô biên: Độc lập tự do cho đất nước thống nhất non sông bờ cõi mang lại quyền làm chủ và thực hiện quyền dân chủ cho mọi con người. Đó là bầu quốc hội đầu tiên của nước  Việt Nam dân chủ cộng hòa như Bác Hồ kính yêu đã nhấn mạnh: “Quốc hội là ý chí thống nhất của dân tộc ta, một ý chí sắt đá không có gì lay chuyển nổi”. Và chính Bác Hồ - Người công dân số một trong tổng tuyển cử quốc hội đầu tiên, khi các cử tri Hà Nội có thư chung gửi lên chính phủ, nội dung đề nghị Bác không phải ra ứng cử, tại nhiều tỉnh, thành khác cử tri cũng đề  nghị Bác vào thẳng quốc hội như một sự đương nhiên. Biết tâm nguyện của nhân dân nói chung và cử tri nói riêng, Bác viết một bức thư phúc đáp với lời lẽ giản  dị và hết sức khiêm tốn: “Tôi rất cảm động được đồng bào quá yêu mà đề nghị tôi không phải ra ứng cử, nhưng tôi là một công dân của nước Việt Nam cộng hòa nên tôi không thể vượt khỏi thể lệ của cuộc tổng tuyển cử đã định. Tôi đã ứng cử ở Hà Nội nên không thể ứng cử ở nơi nào khác”. Kết quả có tới trên 97% cử tri cả nước đã tin tưởng dành lá phiếu của mình cho đại biểu quốc hội mang tên Hồ Chí Minh. Những lá phiếu ân tình đó đã gửi gắm một niềm tin tuyệt đối vững chắc vào người đứng đầu chính phủ lâm thời của một nhà nước còn non trẻ vừa giành chính quyền được mấy tháng. Hồ Chí Minh – Người  đại biểu quốc hội xuất sắc nhất ngày 02/9/1945 đã đứng trên lễ đài tại quảng trường Ba Đình mùa thu lộng gió dưới lá cờ đỏ sao vàng bay long trọng đọc bản tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, tuyên bố với toàn thế giới một nước Việt Nam độc lập tự do, thống nhất. Cuộc tổng tuyển cử đầu tiên : “Đó là kết quả của sự hy sinh tranh đấu của tổ tiên ta, nó là kết quả của sự hy sinh anh dũng, phấn đấu của toàn thể đồng bào Việt Nam ta gồm tất cả các tôn giáo, tất cả các dân tộc trên bờ cõi Việt Nam đoàn kết chặt chẽ thành một khối, hy sinh không sợ, nguy hiểm không sờn, giành lấy nền độc lập cho tổ quốc” như lời Bác Hồ phát biểu ngày 02/3/1946 khi quốc hội khóa 1 họp kỳ thứ nhất . Bằng uy tín tuyệt đối của mình, Bác Hồ đã đứng ra thành lập chính phủ và được quốc hội khóa 1 nhanh chóng phê chuẩn. Ngày 09/11/1946 quốc hội khóa 1 họp kỳ thứ 2 đã chuẩn y bản hiến pháp chính thức của nước Việt Nan dân chủ cộng hòa . Như vậy chỉ hơn 1 năm sau khi giành được độc lập từ tay của thực dân Pháp, từ thân phận nô lệ và mất nước chúng ta đã có quốc hội, có chính phủ, có hiến pháp ....

Nhân dân Thủ đô Hà Nội đi bỏ phiếu bầu cử Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngày 6/1/1946.. Ảnh tư liệu 

     Nhớ lại không khí những ngày tổng tuyển cử đầu tiên đó ta còn nghe như âm vang tiếng hô “Sát Thát” của hội nghị Diên Hồng trên bến nước Bình Than của quân và dân nhà Trần chống giặc Nguyên. Một ý chí kết đoàn son sắt từ thủa con Lạc cháu Hồng chung bọc trứng mẹ Âu Cơ với 2 tiếng đồng bào kết tinh bao truyền thống tốt đẹp . Mỗi khi đất nước có giặc ngoại xâm thì cả nước chung lòng, chung sức vùng lên  đánh bại, mỗi lũy tre làng ken chặt thành pháo đài xanh – Pháo đài của lòng dân vững chắc. Cuộc tổng tuyển cử đầu tiên có những lá phiếu cử tri nhuốm máu của mình. Đó là nhân dân Nam Bộ bất chấp bom đạn của giặc Pháp, cử tri đi bỏ phiếu rất đông, nhiều nơi nhân dân phải đổi cả xương máu để thực hiện quyền tự do, dân chủ của mình. Sáng ngày 5/1/1946 lời kêu gọi quốc dân đi bầu cử của Chủ tịch Hồ Chí Minh thiết thực động viên sức mạnh to lớn của toàn dân : “Ngày mai là một ngày sẽ đưa quốc dân ta lên con đường mới mẻ. Ngày mai là một ngày vui sướng của đồng bào ta, vì ngày mai là ngày tổng tuyển cử, vì ngày mai là một ngày đầu tiên trong lịch sử Việt Nam mà nhân dân ta bắt đầu hưởng dụng quyền dân chủ của mình. Ngày mai, dân ta sẽ tỏ cho các chiến sỹ ở miền Nam rằng về mặt quân sự thì các chiến sỹ dùng súng đạn mà chống quân thù, về mặt chính trị, thì nhân dân dùng lá phiếu mà chống với quân địch. Một lá phiếu cũng có sức lực như một viên đạn” . Vâng, viên đạn đó đã kết tinh sức mạnh của  4.000 năm lịch sử, của hào khí Thăng Long, Đống Đa của Chương Dương, Hàm Tử . Sức mạnh đó càng được nhân lên gấp bội qua các cuộc khởi nghĩa đấu tranh từ  phong trào xô viết Nghệ Tĩnh và dưới sự lãnh  đạo tài tình với phương châm đường lối sách lược đúng đắn, đứng đầu là Bác Hồ kính yêu đã đứng lên tổng khởi nghĩa cách mạng tháng 8 thành công. Sức mạnh đó cũng đã kết tinh từ tình nghĩa keo sơn ruột thịt của đồng bào trong cả nước, từ nguồn mạch ca dao bao năm truyền đời: “ Nhiễu điều phủ lấy giá  gương – Người trong một nước phải thương nhau cùng” ...
     Từ cuộc tổng tuyển cử đầu tiên bầu quốc hội khóa 1 (06/1/1946) sau 30 năm cuộc tổng tuyển cử lại được tổ chức trên phạm vi cả nước đó là ngày 21/6/1976 họp phiên đầu tiên quốc hội của nước Việt Nam thống nhất đã khai mạc trọng thể tại thủ đô Hà Nội. Một chặng được 30 năm chúng ta đã đánh thắng 2 kẻ thù là thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Ngỡ như vẫn còn âm vang chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ ngày 7/5/1954 khi lá cờ quyết chiến, quyết thắng được cắm lên trên nốc hầm tướng Đờ Cát sau khi trải qua: “56 ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt, máu trộn bùn non – gan không núng, chí không mòn” (Thơ tố Hữu) dân tộc Việt Nam ta đã làm nên chiến thắng rung chuyển địa cầu. Và trưa ngày 30/4/1975 thành phố Sài Gòn rực rỡ  cờ hoa với chiến dịch Hồ Chí Minh đại thắng  khi: “Bác Hồ ơi tin chiến thắng về ta – Chúng con đến xanh ngời ánh thép – Thành phố mang tên người rực rỡ cờ hoa (Tố Hữu). Vâng, “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” mặc dù Bác – Người  đại biểu quốc hội, công dân số 1 đã vào cõi thần tiên nhưng trước lúc mất Bác vẫn tiên đoán tài tình: “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào” . Thưa Bác: Mỹ đã cút và nay Ngụy đã nhào, Nam Bắc đã sum họp một nhà như ước mong của Bác. Và chính từ cuộc tổng tuyển cử thống nhất đất nước lần này sẽ tạo thêm đều kiện thuận lợi cho nhân dân cả nước tiếp tục thực hiện lời căn dặn thiêng liêng của chủ tịch Hồ Chí Minh trong bản di chúc của Người : xây dựng đất nước ta “Đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”.  
     Lá phiếu cử tri đi bầu quốc hội là lá phiếu ân tình khi ta ghi lên đó những cái tên mà mình đã gửi gắm bao niềm tin hy vọng vào những con người tiêu biểu đại biểu cho nhân dân mà như nhà thơ Chính Hữu đã viết trong bài thơ “Lá phiếu hôm nay”: “Ta ghi vào lá phiếu của ta những dòng hy vọng: “Hồ Chí minh – Lê Duẩn – Trường Chinh ... – Ơi cái tên những người cộng sản – Nghe  dặt dìu tên núi, tên sông – Tên viết bằng chữ đỏ chiến công ...” Những chiến công trong công cuộc bảo vệ đất nước, những thành công trong công cuộc xây dựng đất nước mà quốc hội đã tạo nên sức mạnh mới, sức mạnh của cả khối đại đoàn kết cả dân tộc, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN: nhà nước của nhân dân, do dân và vì nhân dân.  
     Lá phiếu cử tri là lá phiếu ân tình, ân nghĩa với bao thương mến hy vọng, với bao niềm tin khát vọng, từ cuộc tổng tuyển cử đầu tiên đến nay quốc hội là điểm tựa tinh thần to lớn hội tụ bao tình cảm kết đoàn, vạch định các chính sách đưa đất nước tiến lên tới một tương lai tươi đẹp .....

Hà Tĩnh, ngày  22 tháng 12 năm 2020

Nguyễn Ngọc Phú