Trang văn nghệ Hà Tĩnh và Tạp chí Hồng Lĩnh trân trọng giới thiệu chùm thơ của các tác giả viết về mẹ và những người phụ nữ thân thương nhân Ngày phụ nữ Việt Nam 20/10.
TRẦN NAM PHONG
Mẹ thắp hương
Trái cây chín bói trong vườn
Nâng niu mẹ hái dâng lên bàn thờ
Con vừa qua một giấc mơ
Ngỡ miền hư ảnh, khói dờ dật bay
Nếu còn luân kiếp trả vay
Làm sao quên được phút này mẹ tôi
Mẹ nay chín chục tuổi rồi
An yên là thứ vàng mười trời trao
Ngân hà một dải nôn nao
Mai sau vằng vặc trăng sao giữa trời
Con về học mẹ làm người
Học cha làm gió sống đời xanh cây
Hãy còn đôi chút thơ ngây
Lòng con theo mẹ tháng ngày thẳm sâu
NGUYỄN DOÃN VIỆT
Vui buồn lời mẹ ru ta
Mẹ ta
suốt một đời
Chênh vênh
Mười hai bến nước
Bến đục bến trong
Bến nào cũng chất chồng những buồn vui trĩu nặng.
Như Tổ quốc ta
Mấy ngàn năm đằng đẵng
Còn âm âm những nỗi buồn
Qua tiếng ru hời của mẹ
Những buồn vui dâu bể
Như sóng ven đê
Lớp lớp lở bồi.
Đất nước ơi
Là mẹ ta từng đi qua mưa ngàn bão bể
Gánh trên vai thiên mệnh đàn con
Hát lên những vui buồn mà thành ca dao lục bát
Cho con biết thương cánh cò tảo tần lầm lụi
Thương cánh đồng gầy sau mỗi đận mùa qua.
Thương mẹ ta
Những đêm trường chong mắt
Thắp lên những ngọn đèn
Đốt nỗi buồn trận mạc
Những nỗi buồn binh lửa
Mấy ngàn năm mẹ Việt đã từng qua
Mẹ Việt nào
Chẳng gánh những nỗi buồn bao la
Đi qua mười hai bến nước
Đi qua thăng trầm biến cải
Để hóa đá buồn vui
Với lớp lớp vọng phu vô ảnh vô hình.
Đêm đêm
Con nghe buồn vui thấm đẫm
Những buồn vui của mẹ
Ru đất nước lớn lên.
Gạn & đãi
Người đãi cả dòng sông
Gạn bao nhiêu sỏi cát
Mẹ đãi cả cánh đồng
Gạn qua ngày giáp hạt.
Cánh đồng đãi nắng mưa
Cho mùa vàng khúc hát
Gạn bùn nâu đất bạc
Đãi ra những phận người.
Em đãi qua đời tôi
Gạn bao mùa thương đợi
Tôi đãi qua đời em
Gạn một thời nông nổi.
Ta đãi qua đời nhau
Nghe thời gian chóng vội
Gạn lại mối tình đầu
Được trăm ngàn tiếc nuối.
Đãi một đời cát bụi
Gạn hết mọi danh quyền
Ai chẳng là sương khói
Ai cũng rồi.. bay... lên.
TRỊNH XUÂN THU
Tiễn mẹ
Tiễn mẹ về phía cuối trời
Rưng rưng nước mắt nói lời cỏ cây.
Dòng sông quặn thắt tháng ngày
Khác dòng sông mẹ chảy đầy đời con.
Mẹ đi. Còn đấy nước non
Lời ru đời mẹ vẫn còn dư âm...
Ngoài trời mưa gió lâm thâm
Hình như dáng mẹ đã lâm lấm bùn?
Ruộng xưa cỏ lúa còn run
Đầu mẹ gối đất sương đùn đùn mây
Mẹ nằm cạnh bố nơi đây
Nỗi lòng thể thắt nhuốm cây lá vàng.
Khói chiều quấn quýt chân nhang
Hoàng hôn tắt lịm, mõ làng chìm hơi.
Nay con tiễn mẹ về trời,
Xót thương khôn xiết, rụng rời tay chân!
TRẦN THỊ NGỌC LIÊN
Về Nhật Lệ
(Kính tặng mẹ Suốt - Người mẹ anh hùng)
Bảo Ninh, Nhật Lệ quê Người
Bâng khuâng con đến đầy vơi nỗi lòng
Trăng vàng lấp lánh trên sông
Đôi bờ sóng vỗ một dòng nhớ thương !
Gian nan, mình Mẹ can trường
Hy sinh chẳng ngại, phi thường Mẹ ơi
Lưu danh sử sách muôn đời
Tiếng thơm khắc giữa tim người ngàn năm
Hòa bình đẹp ánh trăng rằm
Chiến chinh Mẹ đã âm thầm vượt sông
Nhớ thương Mẹ, một tấm lòng
Mẹ cười trong bóng cờ hồng tung bay
Hóa thân về với nước mây
Con đò, cồn cát, cỏ cây quê nhà
Quảng Bình yêu mến thiết tha
Dòng sông Mẹ hóa bài ca anh hùng !
PHAN TRỌNG TẢO
Bà
"Ai làm nên cảnh bể dâu
Để bà đi mãi tìm đâu bóng bà"
(Hoàng Quỳnh Mai)
Hoàng hôn bóng gậy lom khom bước
Quên lối cô thôn lạc ngõ nhà
Cốt trầu vương áo phong phanh gió
Hương bưởi chiều rơi bạc sợi già
Hàng cau gối bóng thềm rêu phủ
Bách tuế ngoài hiên mấy độ hoa
Chơi vơi cánh hạc miền sâu thẳm
Lất phất bờ lau sương gió sa
Bà đi từ ấy không quay lại
Nhớ bà tay với ánh sao xa
Mẹ
"Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa"
Sương khuya treo bạc hoa cà
Chập chờn cò trắng la đà mặt sông
Sao bơi lõm bõm trên đồng
Cấy đêm, mẹ cấy với không bóng người
Vòng quanh vành nón áo tơi
Tứ thân khâu đụp nụ cười nhăn nheo
Chân đeo xà cạp tong theo
Trầu cau nhai tận phận nghèo nhân gian
Cấy đêm, cấy bóng non ngàn
Mờ xa bảng lảng trăng tàn lau thưa
Hừng đông dọn dẹp cơn mưa
Lên xanh gié mạ mẹ vừa buông tay
Cấy đêm, cấy sáng đêm say
Nón tơi theo cánh vạc bay về trời
Đồng mây cấy nốt phận người
Vén mây thấy mẹ cười tươi gặt mùa
TRẦN ĐĂNG ĐÀN
Nói với em
Thôi em! Đừng dằn vặt anh nhiều nữa
Bên mẹ bên em mình anh ở giữa
Một gánh hai vai sâu nặng nghĩa tình.
Mẹ mang nặng đẻ đau mới có được anh
Không đủ sữa nuôi con bằng cơm búng
Lam lũ một đời lặng thầm chiếc bóng
Mẹ lo cho con cả phần xác phần hồn
Ngày em về làm dâu mẹ cất nón cho em
Cúi lạy tổ tiên nhận em là kế thế
Mẹ thương em bằng trời bằng bể
Dẫu nắng sớm mưa chiều lòng mẹ vẫn bao dung
Mẹ tỉ mỉ dạy em nền nếp gia phong
Em lại tưởng mẹ là người xét nét
Bươn chải cả đời khổ nhiều học ít
Mẹ thương em chân thật đến vụng về.
Thôi em! Đừng dằn vặt anh nhiều nữa
Bên mẹ bên em mình anh ở giữa
Nóng giận mất khôn chấp nhặt làm gì
Chuyện trong nhà đóng cửa bảo nhau đi!
Con trai chúng mình vừa mới vào lớp một
Rồi mai sau nó cũng lập gia đình
Em sẽ là mẹ chồng, bấy giờ dù thấu hiểu
Chắc mẹ đã đi rồi em có xót xa không…
Ta như cây trong vườn mẹ ươm trồng
Vun xới bón chăm chở che sương gió
Giông bão cuộc đời có làm ta nghiêng ngả
Mẹ là người giang cánh đỡ ta lên.
Em ơi đừng buồn
Mỗi lần soi gương
Nếu thấy tóc có thêm nhiều sợi bạc
Em ơi đừng buồn
Tóc mình một thời đã hết lòng xanh.
Nếu rồi đây gối mỏi chân chồn cả em và anh
Sẽ đau đớn mỗi khi trời trái gió
Phải chống gậy mon men tập đi như trẻ nhỏ
Em ơi cũng đừng buồn
Mình đã từng chân cứng đá mềm xẻ dọc Trường Sơn.
Nếu chiều nay đứng trước hoàng hôn
Chim mỏi cánh và nắng vàng sắp tắt
Em đừng để lệ buồn vương trên khóe mắt
Khi bình minh lên ta lại thấy mặt trời!
TRẦN VĂN THÁI
Hoàng hôn của mẹ
Lúc mẹ ra về là hoàng hôn của mẹ
Đám ruộng được mẹ cấy xong
Khoảng trời trên đầu mẹ khoảng trời đàn chim bay về tổ
Chúng bay về những cánh rừng
Mẹ hướng về phía ngôi làng có hàng rào nở đỏ
Loài hoa râm bụt hoa hồng
Con đứng cổng nhà mong mẹ
Mong hoàng hôn trẻ như sông
Chiếc xe chở mẹ rời khỏi cánh đồng nguội nắng
Hương dầu tóc mẹ còn vương
Thơm ngọn gió về cùng mẹ
Hoàng hôn đi như vội vàng
Vẫn là mẹ tạo hình cho khoảng trống
Cho hoàng hôn trẻ về nhà
Mẹ về với con còn bé
Mai mẹ lại đến đồng xa.
ĐINH MINH THÀNH
Chiếc áo mẹ tôi
Áo xưa mẹ mặc nâu sồng
Thơm mồ hôi quyện đất đồng bùn non
Áo hồng giành cả cho con
Bao nhiêu gánh nặng mẹ còn gắng thêm.
Nước mắt mẹ ủ gối êm
Thời gian len lõi bậc thềm cô đơn
Một mình gánh nặng đường trơn
Vẫn chưa nghe mẹ thiệt hơn một lời.
Nhìn con mẹ nở nụ cười
Lòng con ấp áp như vời được tiên
Nắng mưa áo mẹ bạc thêm
Con đường ngắn lại nỗi niềm vươn xa.
TRẦN CHẤN UY
Mẹ
Mẹ về từ phía cơn mưa
Rạ rơm đầy gánh, đồng trưa một mình
Một đời lặng lẽ hy sinh
Áo nâu bạc gió, nặng tình với quê.
Tuổi thơ con đợi mẹ về
Đồng xa, bãi vắng, gió tê tái mùa.
Ruộng bùn mò ốc, bắt cua
Vài con niềng niệng, bán mua phận nghèo.
Lấy chồng địa chủ, gieo neo
Cải cách nhà cửa bay vèo, trắng tay.
Ghìm lòng nuốt hận đắng cay
Cuốc cày, rau cháo qua ngày gian lao.
Đồng khô, cỏ khát, gió Lào
Mưa chan, nước mắt lặn vào tháng năm.
Bây giờ nấm đất mẹ nằm
Đầu non, cuối bãi, đăm đăm bóng rừng.
Nén nhang nhoà lệ rưng rưng
Thoáng như bóng mẹ chưa từng đi xa.
Bâng khuâng con trở lại nhà
Khói tàn, bếp lạnh, sương sa trắng đầu.
Mẹ ơi, con biết tìm đâu
Vòng tay mẹ giữa nông sâu nỗi đời.
NGUYỄN HÀ HUY
Thiếu phụ
Những thiếu phụ vừa đi vừa vấn lại giấc mơ ngái ngủ
Trăng non ngậm sương
Bầu vú họ ngậm trăng
Chiếc cúc áo trễ tràng đêm còn hằn nếp gấp
Họ chải tóc (hay họ chải cát?)
Móng tay họ như chiếc vảy cá gỡ những mắt lưới rối bời...
Những thiếu phụ neo thuyền chồng mình vào bốn góc nhà
bồng bềnh nhịp võng
Ngày lấp đầy sóng
Chiều lấp đầy mây
Mây vụn thành tro bếp
Sóng vỡ dưới rảnh cày.. .
Những thiếu phụ đêm chong đèn trước gió
Đèn chong chong đời họ
Gom nhặt về mình từng mảnh vỡ
Dấu bàn chân bấm võng bóng mình.
Lời từ biệt một dòng sông...
(Gửi: T L)
Biết không thể nhưng làm sao khác được
Khi nói lời từ biệt một dòng sông
Những năm tháng thăng trầm anh có biết
Sông bao dung cất giữ ở trong lòng
Em vụng dại chống con đò tìm bến
Đong sao đầy những cay đắng sầu mong
Em khao khát không thể dừng, thể lẫn
Thế sao anh cứ lấp lửng giữa dòng?!
Trách nắng quá vô tâm nhàn nhạt
Chấp chới hoài không thấm hết bề sâu
Nắng có biết khi đêm mờ lạnh buốt
Sông lặng thầm trôi dạt về đâu?
Sông vật vã trước bao mùa mưa bão
Sóng lặng rồi sông vẫn cứ xanh xao
Trời rạn vỡ mây còn thể lấp
(Nhưng làm sao vá được nếp sông nhàu…)
Em chỉ tiếc dòng sông không chỗ trú
Thăm thẳm sâu mà quá cạn nông
Khi anh nói những lời gan ruột
Sông làm sao có thể giữ yên lòng
Năm tháng ấy… thôi anh đừng nói nữa
Có trở lại bây giờ cũng đã bạc nắng mưa
Sông gầy héo giữa mùa khô cạn
Sao bờ kia cứ câm lặng như thừa?!
Nếu anh biết những lời từ biệt ấy
Xin anh đừng có lỡ bước sang sông
Nếu đã bước xin hãy đừng tiếc nữa
Dẫu sóng kia có vỡ vụn trong lòng…