lê thị xuân

gặt lúa mùa thu

                                                                                                             Tản văn

Tôi đã lớn lên từ miền quê thênh thang đồng ruộng, nơi có những mùa gặt lúa gian nan!

Tháng chín, tiết trời quê tôi chẳng mấy khi mưa thuận gió hoà nên vào mùa gặt là tất thảy mọi người đều ngủ ngồi, ăn đứng. Khi cánh đồng lúa bắt đầu ngả sang màu nắng là lòng người hồi hộp lo âu. Sáng sáng ai nấy vội vã ra thăm đồng rồi ngước nhìn lên bầu trời và dõi theo sắc màu, vị trí của những đám mây, đêm đêm thấp thỏm chờ nghe dự báo thời tiết của những ngày sắp tới. Cơm áo của đàn con chưa ở trong bồ thì làm sao yên tâm cho được. Họ đã tảo tần, mong đợi từ lâu.

Mùa gặt tháng chín người quê tôi thường bảo: xanh nhà hơn già đồng. Nghĩa là chỉ cần bông lúa chín già hơn một nửa thì phải khẩn trương thu hoạch phòng khi tiết trời mưa tuôn, bão nổi. Bố mẹ tôi đã chuẩn bị sẵn sàng công cụ như liềm hái, quang gánh, xe cộ bao bì từ trước. Lúa vừa độ chín là cả nhà đưa nhau lục tục ra đồng từ khi mặt trời chưa ló rạng. Bước chân vội vã, đôi tay thoăn thoắt và mồ hôi đổ ra như tắm thế mà chẳng nghe ai than mệt cả. Bữa cơm tạm bợ trên bờ mà sao ngon đáo để. Mẹ luôn miệng nhắc chúng tôi ăn chậm và nhai kĩ, ăn xong thì phải nghỉ một lúc rồi mới hoạt động nhưng mẹ thì nuốt cho mau lẹ và chẳng đợi phút giây nào mà phi ngay xuống ruộng rồi khom lưng gặt tiếp. Tôi chẳng chần chừ mà thoăn thoắt bước theo. Ánh nắng mùa thu chẳng oi nồng, gay gắt  như mùa hạ mà mắt tôi vẫn nhìn thấy lốm đốm bay vờn trước mặt, da tôi đỏ lừ, miệng thở dốc như bị hụt hơi, toàn thân ướt sũng. Tôi lén liếc mắt nhìn anh chị cạnh bên thì thấy ai cũng thế. Tự nhiên lòng tôi rưng rưng xúc động, tôi nghĩ về bát cơm đầy mẹ nài nỉ tôi ăn, nghĩ về những bộ quần áo mới tinh và sách vở thơm được chuẩn bị sẵn sàng khi tôi bước vào năm học mới. Nghĩ đến những lúc chẳng may trong nhà có ai đau ốm. Tất cả mọi thứ đều từ hạt lúa mà ra. Và bố mẹ tôi phải tưới biết bao mồ hôi lên cánh đồng này.

Nỗi đáng sợ nhất của ngày gặt lúa mùa thu là những hôm mưa về bất chợt. Lúc ấy, dù già trẻ, gái trai dường như đều dồn hết thảy sức lực để chạy đua với trời mà bảo vệ thành quả lao động bấy lâu. Tôi nhớ những hôm, lúa nhà tôi phơi đầy sân bãi mà cả nhà đang gặt ở đồng xa. Tôi mãi chơi nhảy dây với cái Hoan, cái Phố dưới vòm cây mà chẳng biết trên cao bầu trời đang bắt đầu nổi cơn giông gió. Một tiếng quát thật lớn của sấm đã gọi tôi nhớ về công việc. Đôi chân phi thật nhanh, lòng thì run run sợ hãi. Bao nhiêu sức lực tôi đổ dồn ra để cào quét , dồn lúa vào bao nhưng hình như chẳng kịp nữa rồi, vài giọt nước bắt đầu nhỏ lên da thịt, nhịp tim tôi như nhịp trống dồn. Bác Thiêm nhà bên vừa chạy đến vừa hô to gọi mọi người xung quanh giúp đỡ. Chỉ một loáng thì cuốc cào loảng xoảng, chổi quét rào rào. Ai cũng chạy hết tốc lực để cứu lúa nhà tôi. Khi bố mẹ tôi vừa về đến ngõ thì sân bãi cũng đã gọn gàng và mưa bắt đầu ào ào kéo tới. Ai nấy gương mặt đỏ lừ, thở dốc và mồ hôi chảy tràn ra ướt sũng. Bấy giờ tôi mới tĩnh tâm và nhẹ nhõm trong người. Tôi hiểu được giá trị thiêng liêng và trân quý biết bao hạt lúa quê mình, thầm biết ơn những người bà con chòm xóm, cảm phục tấm lòng tận tụy, bao dung. Bởi lẽ, ngay cả những người thường ngày xảy ra xích mích, hờn giận với bố mẹ tôi thì hôm nay họ đều quên cả. Câu nói của bà văng vẳng bên tai "bán chị em xa, mua láng giềng gần". Bà vẫn dạy chúng tôi điều ấy quá lời ăn tiếng nói, qua hành động sẻ chia thường ngày với mọi người trong cuộc sống. Bài học nhân sinh từ kỉ niệm những lần phơi lúa gặp mưa đã cho tôi bao hành trang bước vào cuộc sống, để hôm nay tôi được vững vàng.

Xã hội bây giờ đã văn minh, tiến bộ, hiện đại hoá nông thôn nên những người nông dân chẳng còn vất vả như xưa. Nhưng giá trị vật chất và sẻ chia trong mùa gặt vẫn mãi mãi trường tồn. Bởi để làm nên hạt thóc không bao giờ là dễ và không ai có thể độc bước thành công trên cuộc đời này.

                                                                                                            L.T.X